Nowa bankowość-koniec kapitalizmu i gospodarki odsetkowej

Czy koniec kapitalizmu wieszczyła przyznana w 2006 r. Nagroda Nobla w ekonomii? Przypomnijmy, że dostał ją nieznany wcześniej nikomu mieszkaniec Bangladeszu, prof. ekonomii Mohammad Yunus. Yunus stworzył bank – nie na wzór zachodnich banków, które za oceanem padały jeden po drugim, ale według nowych zasad, znacznie odbiegających od reguł wolnego rynku, zgodnie z którymi podstawową rolą banku nie jest przynoszenie zysku akcjonariuszom, ale likwidacja ubóstwa i różnic między warstwami społecznymi.

Grameen Bank prof. Yunusa stanął w szranki z azjatyckim systemem bankowym świadcząc usługi wyłącznie dla najbiedniejszych mieszkańców Bangladeszu i udzielając im niskooprocentowanych kredytów, na które nie mieli dotychczas nawet najmniejszych szans w komercyjnych instytucjach. Yunus nie wymaga od swoich klientów zabezpieczeń dla udzielanych kredytów. Ale też nigdy nie udzielał pożyczek w taki sposób, jak robiły to amerykańskie banki komercyjne dając pieniądze każdemu na każdy możliwy cel. Wysokość oprocentowania kredytu w Grameen Banku – niezmienna i niższa niż oferowana w bankach komercyjnych – jest uzależniona od wysokości kredytu i terminu jego spłaty. Ale też bank skrupulatnie pilnuje, żeby środki zostały wydane na inwestycje – kształcenie bądź rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej. Tu kończą się jakiekolwiek podobieństwa do opartego na wolnym rynku systemu bankowego w rozwiniętych krajach świata. Bo kredyty Yunusa są minimalne – niższe od średniego wynagrodzenia w tym kraju. To gwarantuje ich zwrot, ale dla banku oznacza wyłącznie zysk na poziomie pozwalającym przetrwać. Żadnych zysków pozwalających na wysokie pensje dla kadry zarządzającej. Czy to jeszcze kapitalizm, czy już forma nowego sposobu prowadzenia organizacji gospodarczej?

Komitet Noblowski nie ukrywał, że Yunus otrzymał nagrodę za pomysł na walkę z nędzą, która jest efektem rozwarstwienia powstałego między regionami, krajami i społeczeństwami działającymi w oparciu o kapitalizm i zasady wolnego rynku. Zasady, które promują silnych i bogatych.
Upadek systemu-świata

Nie wieściło ta nagroda żadnego końca kapitalizmu, pomysł jego zaś wcale nie jest ani nowy ani odkrywczy. Idea jak zwykle jest prosta, podstawową działalnością człowieka nie jest zysk, ale praca, tworzenie, zmiany efektem zaś ubocznym tego procesu jest zysk. To nie jest żadna nowość, przypuszczam, że zaczerpnięto pomysł z informatyki. Polega to mniej więcej na tym, że piszemy kod w zasadnie dla samego pisania, dla samych jego obliczeń, a efektem ubocznym tego kodu jest to, że robi jednak jako całość coś sensownego, czyli efektem ubocznym kodu jest program, a celem podstawowym sam kod. Oczywiście w świadomości powszechnej i na zewnątrz celem podstawowym jest określony program który działa, natomiast dla piszącego kod celem jest samo napisanie kodu, którego efektem ubocznym jest działający program. Teraz w czym sęk, można napisać kod, który nic nie robi i efektem ubocznym jego będzie nic nie robienie, wówczas projekt zostanie zarzucony. Jeśli efekt uboczny jego banku, w postaci zysku by nie wypalił projekt w postaci jego banku, którego podstawowym celem jest działanie nie zaś zysk, został by zarzucony. Dostał więc, nobla za właściwą aplikację pomysłów zaczerpniętych z innych dziedzin na grunt społeczny, ale nigdy by nie dostał tego nobla, gdyby efekt uboczny nie wystąpił. Czyli miał trochę szczęścia, oczywiście szczęścia opartego o pewne życiowe doświadczenie i minimalizację ryzyka, w postaci małych kwot, które zawsze jakimś "cudem" udaje się spłacić. Nie wiem czy dostatecznie jasno napisałem o co mi chodzi, bo nie znam pojęć technicznych, ale przypuszczam, że to właśnie to zrobił ten noblista, choć zastosowanie tego na gruncie społecznym z jednak dobrym skutkiem ubocznym było pionierskie.
Edit: To coś podobnego, do gry giełdowej, celem samym w sobie, przynajmniej dla niektórych jest gra na giełdzie, efektem ubocznym zaś tego jest zysk, zwykle zakładamy efekt uboczny w postaci zysku, jeśli jednak efekt uboczny dostatecznie długo nie wystąpi, projekt jest zarzucany, albo tak modyfikowany by jednak miał jakiś efekt uboczny oczywiście pożądany, choć samy celem i motywem tworzenia projektu jest sama gra, nie zaś zysk.
Edit2. W tym sensie więc pomysł jego banku nie jest początkiem końca kapitalizmu, ponieważ gdyby nie wystąpił efekt uboczny w postaci zysku czy nawet pracy na granicy zero, projekt by został zarzucony jako nie efektywny. Kasy by zabrakło i bank by zdechł tak jak w kapitalizmie, póki przynosi profit to działa, jak przestaje przynosić profit to zdycha, więc póki ten indyjski bank przynosi efekt uboczny to działa, jeśli dodatkowo ten efekt uboczny przyszło by im do głowy wspomóc poprzez wpłatę środków depozytowych i z nich to znaczy z nowych środków rozdzielać starszym uczestnikom beneficjentom tego banku, to przybierze formę piramidy finansowej i też zdechnie. Póki jednak działa tak jak działa i daje efekt uboczny jakikolwiek ale daje to się trzyma na powierzchni. Nie widzę więc w tym projekcie zaprzeczenia kapitalizmu, raczej jego realizację z ograniczeniem pojęcia chciwości, poprzez techniczne formy działania. Czyli mówimy naszym celem jest wspomaganie i zawsze wspomaganie ludzi i robimy taką konstrukcję, która to zadanie realizuje byle by nie wpaść pod zero, a przez to ograniczamy pojęcie chciwości, bo konstrukcja uniemożliwia rozrost za nadto tego, przynajmniej do czas póki nie zostanie zmieniona.
Edit3. Muszę przyznać, że temat jest ciekawy z tym hindusem, zwłaszcza jeśli byłby zaczerpnięty z historii ekonomi. Bo może się okazać, że korzenie ma nie tyle we współczesnych naukach technicznych, co nawet jakiejś technicznej dziedzinie wiedzy w historii, i dużo wcześniej został przeniesiony na grunt społeczny. Bo przykładowo czym były w Polsce różne towarzystwa finansowe w okresie zaborów wspierające różnych drobniejszych posiadaczy ziemi, czy też były tzw: kasy zapomogowo pożyczkowe. Czy idea działania tego typu przedsięwzięć nie była podobna do tego banku w Indiach, może więc się okazać, że jedyną zasługą owego noblisty było nazwanie tego typu działalności bankiem, a przyznanie nagrody nobla, modą na spoglądanie w biedniejsze regiony świata. Co jednak chyba potwierdza tezę, że jego pomysł nie był jakoś szczególnie odkrywczy, a funkcjonował w kapitalizmie w sposób mniej lub bardziej powszechny od dłuższego czasu. Nie mniej jednak jest to pewna myśl w rodzaju, działanie dla samego działania, a przy okazji jest jakiś produkt, co bardzo przypomina tezę, że praca sama w sobie jest wartością, a niejako przy okazji produkuje dobra. Patrząc z tej perspektywy z perspektywy takiej tez, też ciężko było by przypisać owemu nobliście jej autorstwo, ale mimo wszystko za śmiałą realizację takiej tezy w praktyce, w świecie gdzie ze wsząd słyszy się słowo zysk, zysk, zysk, nobel był by uznaniem pewnej odwagi, nie mniej jednak absolutnie nie przeczy to istocie kapitalizmu, jako że nigdy by owego nobla nie dostał, gdyby kasa na to przedsięwzięcie się skończyła z powodu bankructwa.

Światłe filozoficzne obserwacje. I kto wie, czy bardzo niedługo nie czeka nas rewolucja... socjalistyczna?
A może to kolejny etap rozwoju kapitalizmu i demokracji.
Nie wiem, za słaby jestem z historii.

Dodam jednak dwie rzeczy. Aktywność może być dobra i zła, budująca i niszcząca, potrzebna i szkodliwa. Można to ocenić tylko po efektach, owocach. Zysk był (jest) miernikiem uniwersalnym, szybkim, tanim i zrozumiałym.

Sam zysk jednak, jak zapewne wiedzą nawet początkujący fundamentaliści, to bardzo zwichnięty wskaźnik, przez niezwykle skomplikowany sposób jego wyliczania, bazujący na memoriale (przychody i koszty z dokumentów lub nawet prognoz, zamiast z faktycznych zapłat) i przez to mocno oderwany od rzeczywistej sytuacji firmy i jej efektów.
Zysk został tak a nie inaczej zdefiniowany przez autorów ustaw podatkowych, żeby maksymalizować wpływy budżetu państwa - czyli żeby nakładać jak najwięcej podatków. A zarazem stworzono zachętę do rozmaitych "optymalizacji" i "zarządzania zyskiem". I mamy to co mamy: cukierek, który nazywa się cukierek, ale z daleka śmierdzi i nikt go nawet dotknąć nie chce, o zjedzeniu nie wspominając.

Cały czas jestem za zyskocentryczną kulturą gospodarczą. Ale żeby pozostała, musi być zmieniona definicja zysku.

A to wyliczenia przemawiające za gospodarka bezodsetkową: Gdyby zaniedbać nasze zadłużenie zagraniczne i podzielić równo 80 % polskiego budżetu, wypadłoby tego zasiłku po ok. 5 tys. zł rocznie na obywatela. To sporo. Do dodania na konta bardziej operatywnych jednostek pozostawałaby jeszcze lwia część produktu krajowego, czyli załóżmy, że średnio po 20 tys. zł. na statystyczną osobę, czyli średnio po 40 tys zł rocznie dla każdego aktywnego zawodowo obywatela, o ile połowę obywateli uzna się za aktywnych zawodowo. Z założeń tych wynika, że średnie dochody 4-osobowej rodziny wynosiłyby od 1.670 zł miesięcznie (wszyscy bezrobotni), poprzez 4580 zł (jedna osoba w rodzinie pracuje), do 7.500 zł (dwie osoby w rodzinie pracują). Wizja dość optymistyczna, oparta na danych statystycznych.


Rządowi pozostawałoby 50 mld zł rocznie na wszystkie wydatki, co dawałoby mu 1.250.000 państwowych etatów, każdy po 40 tys zł rocznie. Przy 50-procentowym poziomie zatrudnienia, pracownikiem budżetowym byłby zatem co 15-ty zatrudniony. Innymi słowy, budżet dysponowałby ponad 6-cioma procentami krajowych etatów – w sam raz na sprawny rząd, wojsko, straż, policję, szkoły publiczne i służbę zdrowia. Resztę opłacaliby sami obywatele.

A teraz pytanie skąd bank ma pieniądze aby dac murzynowi kredyt ?
Bank wypracował tyle produktów ?
Banki zostały zmuszone ?A do udzielania opcji walutowych też zostały zmuszone ?
Głupie tłumaczenia pracowników banków"że,oni nie wiedzieli co jest w umowie napisane"
A sterowanie kursami walut na rynku Forex ?
A słyszałeś ,że NBP nie ma takich rezerw aby obronic kurs złotego a J.P Morgan robi cudofixy na GPW i Forex/
Pieniądz służy do monetyzacji dóbr,a nie do tworzenia wirtualnego kredytu,aby odebrac ludziom ich realne dobra.
Gospodarka kapitalistyczna to KASYNO

Ciekawa jest też bankowośc islamska oparta na braku lichwy ale to temat na innego posta.

Częśc KLUBU PARYSKIEGO na początku lat 90 umorzyła Polsce częśc długu,jak widac można.

Dobrze, że bank nie ma takiej ilości waluty by bronić kurs złotego, bo nie będzie go bronił i żaden cwaniak typu S.. nie zarobi na kursie złotego tak jak na funcie w latach 90. Nie dostrzegam głębszego sensu w sztucznym utrzymywaniu wartości złotego. Gdy idzie o opcje nie można winić za nie banków, jak to się mówi, o starych małżeństwach, wiedziały gały co brały. A jak nie wiedziały to dobrze im tak. Tu pełną odpowiedzialność ponoszą zarządy poszczególnych firm i jeśli ktokolwiek może mieć uzasadnione pretensje, pracownicy, kontrahenci czy akcjonariusze to jedynie do zarządów firm umaczanych w opcje, nie właściwi ludzie na nie właściwym miejscu. Pracownicy banków tłumaczą się głupio bo się boją różnej maści wariatów, wchodzących do banku z siekierami, a powinni w prost powiedzieć, doskonale wiedzieliśmy jaka jest konstrukcja, przedstawiliśmy to profesjonalistą z tych firm, oni uznali, że wszystko jest w porządku, jeśli ktoś ma pretensje to proszę tu i tu jest podpis takiego członka zarządu tej a tej firmy, nikt nikogo do niczego nie zmuszał. Na świecie jest sporo giełd opcji, wystarczy otworzyć rachunek i zakupić stosowną ilość, nie trzeba do tego żadnych konstrukcji strukturalnych, chyba, że się chciało po spekulować, jeśli tak to dobrze im tak. Gram na giełdzie w ciężkich czasach, z różnym skutkiem, raz wygrywam, raz przegrywam, czasem przegrane bywają bolesne gdy w porę nie zareaguję, ale nie biegam do banków, gazet czy kogoś tam jeszcze i nie płaczę, że coś tam mi nie wyszło i straciłem czasem. Akceptuje to ryzyko i jeśli popełniam błędy to nie mam prawa winić nikogo innego prócz siebie, ale pewnie nie zaznałem tej szkoły ekonomii której uczyły się zarządy firm umaczanych w opcje. Istotnie cudo fixing mógł być, ale powtarzam tylko mógł być manipulacją kursem, za manipulację kursem jeśli wina zostanie udowodniona sprawcę powinna spotkać zasłużona kara, z tym że granica jest bardzo cienka, bo może się okazać, że bank kiedy była silna przecena inwestował uznając, że to dobra okazja. Wiele osób pewnie się przejechało na tym, ale nie znali ryzyka jakie się wiąże z grą na giełdzie w takich czasach ? Więc jeśli płaczą to dobrze im tak. Istotnie gospodarka ta oparta na braku lichwy jest ciekawa islamska, ale tam ich pan Bóg każe ( zresztą u nas chyba podobnie ukarał), a jak nie ukaże to przyjdzie jakiś terrorysta z mieczem i im łeb odetnie. Wiem, że są kraje gdzie taka gospodarka dobrze funkcjonuje, dlatego nazywamy je krajami trzeciego świata. A spróbował byś tam nie oddać długu.... o mieczu już wspominałem. Tak przynajmniej wynikało z opisów polskich pracowników budowlanych, którzy tłumaczyli czemu w krajach arabskich są drogi które nie topią się gdy temperatura w dzień dochodzi do 80 stopni a w nocy spada do -20. Jeden z inżynierów obrazowo tłumaczył, że miecz wiszący w biurze u jego arabskiego szefa był bardzo dobrym argumentem. Na świat arabski patrzę z dystansem czasem negatywnie czasem pozytywnie, znajomy, pracujący jako marynarz ma nieco odmienne zdanie o krajach arabskich, którego tu nie przytoczę, bo uszy by zwiędły. Tam kapitalizm też jest obecny tylko efektem ubocznym jest co innego i nie w każdym kraju, to duży kontynent. Gdy idzie o klub paryski to nie znam szczegółów, przypuszczam, że umorzono tę część długu którą w odsetkach oddaliśmy z nawiązką. Generalnie koszty obsługi zadłużenia zagranicznego są dość wysokie i stanowią znaczny procent budżetu naszego państwa, każdy sam może sobie sprawdzić ile, ale pewnie mało kto wie, że koszt obsługi zadłużenia to same odsetki nie zaś rata podstawowa kredytu. Kosztu oczywiście by nie było, gdybyśmy nie brali tego kredytu. To stwierdzenie, że przyczyną rewolucji w koloniach były pieniądze wydaje się prawdziwe, zawsze tak jest, że jak nie wiadomo o co chodzi to chodzi o pieniądze. Ale w idealny świat jaki istniał w koloniach oczywiście nie uwierzę, zresztą znaczną część późniejszego pkb wypracowywali niewolnicy, a bezrobocia pewnie nie było, bo jak nic w lesie nie upolował to zdechł człowiek, więc zajęcie miał, teraz niestety nie można polować chyba bez różnych zgód i licencji, zresztą może lepiej, bo wytłuklibyśmy do ostatniego każde zwierzątko w lesie. Nie mniej jednak, odrywając się nie co od żartów, zważ co napisałeś. Napisałeś właśnie, że idealnym światem, kolonii, mlekiem i miodem płynącym był świat który był stricte kapitalistyczny i liberalny. Z tego punktu widzenia to historia jest ciekawa, bo gdyby nie zepsucie tego świata kapitalistyczno liberalnego nie doszło by do tego co mamy lub mieć będziemy. Czy więc kapitalizm się skończył skoro to był system takiej szczęśliwości? Oczywiście to uproszczenie, ale wolę taki świat niż świat w którym niby wolny człowiek z nazwy czasem ma mniej praw niż niejeden niewolnik w imperium rzymskim. Gospodarka kapitalistyczna to nie kasyno, to system naczyń połączonych, w dużej mierze opartych na zaufaniu, czasem giełdę nazywamy kasynem, bo czasem tak się zachowują kursy, ale to też tak naprawdę nie jest kasyno. Ona też działa według pewnych reguł, jest pewien rytm zmian, który na początku jest trudny do uchwycenia, z czasem dopiero się rozjaśnia. Najprościej zrzucić winę, za różne porażki gospodarcze na KASYNO, bo przecież w kasynie się ryzykuje i czasem coś się wygrywa, ale jak kiedyś powiedziała mi pewna pani, była więzień Oświęcimia "życie jest jednym wielkim ryzykiem" ale z tego powodu jakoś nikt nie narzeka. Tym optymistycznym akcentem zakończę.

Nie wiem skąd wziąłeś pojęcie, że monopol drukowania pieniądza przeczy kapitalizmowi. Trochę to dziwne, każdym prawie porządku na świecie, niezależnie od ustroju ekonomicznego istniał monopol drukowania pieniądza należący do jakiejś władzy, czy to król czy lokalny watażka, czy jakieś stany. Skoro zaś istniał prawie zawsze jakiś monopol bicia pieniądza i to niezależnie od ustroju ekonomicznego stąd wniosek, że taki ustrój ekonomiczny nie zależy od tego w czyim ręku znajduje się monopol bicia pieniądza. Tak więc był kapitalistyczny, bo od samego człowieka zależało jak się potoczą jego ekonomiczne sprawy, a jedynie by ułatwić wymianę monopoli bił czy drukował jakiś pieniądz. Jak by nie robiły tego kolonie to ludzie sami by zaczęli to robić. Tam się rodził właściwie kapitalizm w czystej postaci bez balastu historycznych zaszłości. Można było od zera zacząć i tylko od ciebie, no może trochę idealistycznie, ale tak nie rzadko była, że tak się rodziły fortuny, nie z dziedzictwa lecz z własnej pomysłowości i pracy. Naprawdę nie wiem, skąd u ciebie takie pojęcie, że monopol bicia monety przeczy kapitalizmowi, mogli nie bić i używać tylko kruszcu, ale przecież nie każdy będzie miał ochotę grzebać w kopalni złota za nim, a kobiety to już na pewno nie. To ułatwienie. Sam zresztą sam pan Frankiln mówił, że drukują tylko tyle ile trzeba, więc nic po nad to, jak więc wpływali na siłę nabywczą. Ułatwili sobie życie, gdyż uznali, że nie każdy lubi grzebać za złotem w kopalni. Monopol bicia monety nie przeczy gospodarce kapitalistyczne. Liberalny był również, bo jak to by powiedział jeden z moich ulubieńców "to wolność ustalona maczetami". Granicą wolności była wolność drugiego człowieka, nie koniecznie zaś jakaś władza od górna, a tę wolność zaznaczało się rewolwerem u pasa. A do interwencjonizmu w sensie XX wiecznym to hoho, uuu, dużo brakowało, zresztą do interwencjonizmu monarchii to jeszcze więcej niż hoho brakowało. Dziwny wniosek, ale nie wnikam skąd się wziął. Natomiast gdy idzie o zaciskanie pasa, nie wiem co to znaczy, nic takiego nie sugerowałem. Natomiast taka jest prawda kosztu by nie było gdybyśmy go nie brali, skoro jednak braliśmy wiedząc jaki będzie koszt, to nie można potem się żalić, że trzeba oddać to co się wzięło. Samemu zgodziliśmy się na zapłatę tego to a tego wiec po co potem żale, że koszt obsługi zadłużenia duży. Tu nie ma żadnej filozofii, pożyczyłeś to oddaj i już. Wiedziały gały co brały. Natomiast jeśli myśleć o zaciskaniu pasa w sensie zmniejszaniu deficytu budżetowego, to tak, bo nie bardzo mnie obchodzą inni, ale obchodzi mnie to by moje dzieci i wnuki nie musiały płacić za rozpasanie tych innych obecnie teraz. Ale co tam nawet moje wnuki wirtualne których nigdy może nie być, ważne żeby ja złamanego grosza za to rozpasanie nie musiał zapłacić Nie jestem pewien, ale coś mi się wydaje, że w tym roku dzień wolności podatkowej chyba wypadnie później niż w zeszłym. Nie chcę być przesądny, ale ostatnimi miesiącami to tak było, że jak prezesi kilku banków tupnęli to tak rząd zatańczył, więc trochę się boję by nie zaczął tańczyć na model amerykański czy brytyjski, a za to moje dzieci i jeszcze ich dzieci będą musiały to spłacić. Liczę tu na jakiś miarkowanie premiera Pawlaka, który wydaje się dość rozsądny, ale z politykami to nigdy do końca nic nie wiadomo. W każdym razie jak długo świadomie mniej więcej sięgam pamięcią, to gdy najważniejszym resortem w sensie ekonomi w rządzie był resort finansów, nie zaś gospodarki czy o innej nazwie ale mający mniej więcej podobne zadania, to nigdy nic dobrego dla obywateli z tego nie wyszło, i tak od kilku lat coś mi po głowie chodziło, że ten przechył na stronę rachunkowości podatkowej się może czkawką odbić. Niestety nie mam pojęcia bladego o pracach pana Sachsa czy Balcerowicza, nie jestem ekonomistą, ale jakoś mnie tak nie korci by się w tym względzie dokształcić. Dużo tego było w tym wątku, połowa pół żartem pół serio. Generalnie, ten cały kryzys to taka histeria, jeśli teraz mamy kryzys to jak nazwać sytuację zniszczenia Europy po pożodze wojennej. Ludzie mają krótką pamięć. Wystarczy jedno pokolenie by zapomnieli co to jest kryzys.

Edit. Politykę poszerzania pasa łatwo zobrazować. Najlepiej posłużyć się przykładem i wykorzystać do tego najsłabsze ogniwo czyli bezbronne, niewinne dzieci. Wiele osób jakieś dzieci ma, część z nich jest w wieku szkolnym i rodzice co dzień może robią im na śniadanie jakieś kanapki. Jasiu czy Małgosia dostają dwie kanapeczki na śniadanko czy coś tam jeszcze. To teraz, niech każdy kto ma takiego Jasia czy Małgosię z samego rana powie: Jasiu, Małgosiu, dziś dostaniesz tylko jedną kanapkę i pół obiadku, bo trzeba deficyt budżetowy zwiększyć na różne wydatki państwowe i tatuś mamusia musi to dać państwu. Ale nie martw się wszystkim nam dzięki temu będzie się żyło lepiej. Z pewnością Jasiu czy Małgosia to zrozumie.

Wątpię czy przemysł potrafi dostarczyć samochodu jeżdżącego przez 20lat. Nawet gdyby przemysł potrafił je dostarczyć to i tak nikt nie chciałby kupować takich samochodów.

Celne,WatchDog.Do szpiku.:binky: