Forbes ciekawe napisał

www.forbes.pl/forbes/2008/12/1...

Autor albo ma niezły łeb do finansów, albo ktoś sprawny mu dyktował ten tekst. Warto przeczytać.

To jeszcze raz, czy ja dobrze rozumiem, Merrill Lynch sprzedał swoje pakiety kredytów po 0,22 za dolara. Market-to-market, po tyle chcieli kupić więc po tyle sprzedał i we wszystkich wycenach trzeba było uwzględniać, że po tyle są warte. Mało płynny rynek ma tę wadę, że potrafi przestrzelić cenę wobec wartości dość sporo. Jako, że wartość jest z deka nie uchwytnym zjawiskiem, staramy się go uchwycić przy pomocy ceny i innych danych, choć księgowo da się tylko uwzględnić cenę. Więc wartość księgowa papierów Merrill była 0,22 za dolara, bo po tyle chodziły i tak księgowano wszystko na rynku. Teraz czyni się założenie, że były nie dowartościowane więc pozwólmy je zaksięgować wg. "wartości" wiedzy eksperckiej. Pomijam fakt, ze pewnie ci sami eksperci dawali ratingi AAA dla tych papierów i wg nich winny być wyceniane wyżej niż jeden dolar za dolara. Dzięki jednak sztuczce, ci eksperci będą mogli na tych papierach "do sprzedaży" powiedzmy wpisać 0,98 za dolara. Dla mnie jak człowieka nie obeznanego i myślącego w tej kwestii prymitywnie prosto, to jest księgowanie przyszłych spodziewanych korzyści jako już obecnych, tak jakby były zrealizowane. Dokładnie to samo robił Enron. Jest tu parę pułapek. Jedną z nich jest to, że ci eksperci mogą pochodzić z tych firm co to te papiery mają. Ja widzę tu dużą skalę, nie obiektywną co do możliwości nadużyć w kwestii wyceny. Jak rozumiem te "sterowane nadużycia" mają służyć przywróceniu zaufania do rynku, zatem płynności i prawidłowej wyceny. No tak, ale czy tak się da ? Czy nawet jak już będzie płynność, nie prowadzić tego procederu dalej i notorycznie zawyżać wycenę. Przecież to nowa rachunkowość. Zakładajmy jednak dobry scenariusz, że nie ma karteli, szemranych powiązań i ci "eksperci" wycenią fundamentalnie te aktywa. Przykładowo derywaty derywat. Dotąd wyceniali je na rynku, bo sami nimi handlowali, teraz skoro już sobie nie ufają, będą je wyceniać poza rynkiem, numerkiem księgowym, wyceniać dla rynku, bo sami sobie już nie ufają. Ale dzięki temu mają nadzieją, że wzbudzą zaufanie innych. Przyznam się, że im dalej w to brnę, tym skala problemów i skomplikowania narasta, miast czynić się jaśniejszą. Prędzej czy później i tak trzeba sobie zadać pytanie, to ile do diaska to wrońcu jest warte. A coś nie bardzo przekonuje mnie teza, że tyle ile napisali w księgach wg. nowych zasad księgowości. Mnie nurtuje jeden problem. Gdyby to tyczyło nielicznych firm, to może istotnie pewne ich aktywa są na tyle mocne, że są niedowartościowane solidnie i można próbować poczekać z odpisami. Ale jeśli to ma tyczyć wszystkich firm, to w końcu nie wiadomo, która w jakiej jest sytuacji, bo zarówno te nie dowartościowane jaki te solidnie przewartościowane w sumie będą mogły dowolnie to księgować, wg przyszłej oczekiwanej wartości, no bo przecież panuje teraz moda w dół, to na pewno jest to niedowartościowane zwłaszcza w sektorze finansowym amerykańskim. Powoli zaczynam się w tym gubić, ale tym bankierom z Wall Shit życzę jednego, oby to nie był środek kryzysu kasyna. W sumie to te założenia rozumiem, bo można pokombinować i dzięki kombinacji wyjść na prostą odwlekając pewne sprawy, tylko jest jedno ale, by pamiętać co jeszcze jest prawdą a co fałszem, bo jak wszystko jest fałszem, to można przekombinować i to może boleć, o czym poucza nas obecna bessa. Generalnie więc chodzi o to dlaczego ja inwestor mam uwierzyć, że aktywa Lyncha są warte 0,98 a nie 0,22 za dolara. Sztuczka księgowa tym powodem dla mnie nie jest, ale może brak mi wiedzy, doświadczenia, i wielu wielu innych rzeczy.

No nie, kolego! Na taki wniosek zgodzić się nie mogę!

Metoda kasowa jest zbliżona do rzeczywistości tylko w przypadku niewielkiej działalności. Tak jak w przypadku rzeczonego taksówkarza. On wydaje i zarabia na przestrzeni np. jednego miesiąca. W ten sposób można powiedzieć, że metoda kasowa byłaby zbliżona do memoriału.

A co z wielkimi spółkami, których cykle biznesowe trwają czasem nawet lata? Czy skoro przez 3 lata tylko wydaje pieniądze np. na budowę nieruchomości, to znaczy, że ma stratę? Nie, ona inwestuje. Zyski przyjdą momencie realizacji. No i jeszcze jeden podstawowy zarzut: amortyzacja nie jest wydatkiem kasowym ale jednak jest kosztem!

Muszę jednak przyznać, że międzynarodowe standardy rachunkowości wprowadzają nam coraz więcej zamieszania. Są one coraz bardziej skomplikowane i rozbudowane. Przykładowe pojęcie wartości godziwej, mimo największych starań analityków i managerów, zawsze będzie dla nas czymś mglistym i bliżej nieokreślonym. Przyszłości bowiem nie znamy. Możemy starać się tylko jak najlepiej ją przewidzieć.

Wycena wszelkich aktywów w wartości godziwej jest bardzo skomplikowanym procesem. Zazwyczaj poszukuje się podobnych transakcji, które odbywają się w podobnym do wyceny momencie. Jeśli nie mamy tak aktywnego rynku (a w związku z kryzysem transakcji jest po prostu mniej) jak dotychczas, zadanie jest tym bardziej utrudnione. Wtedy tylko od grupy analityków lub doradców zależy to, jak dokładnie oszacują wartość. A potem następuje jeszcze konfrontacja z zarządem, który przekonuje, że naprawdę uda mu się sprzedać te aktywa po wykazanej cenie. Jak widać, jest to proces długi i mozolny.

I biorąc to wszystko pod uwagę, mogę powiedzieć, że nie jestem przekonana, czy uda się ukrócić chęć pompowania zysków, wycen i balona rynkowego. A w każdym razie księgowość i coraz nowsze regulacje rynku nigdy nie wyprzedzą ludzkiej chciwości lub chęci oszustwa.

A ponieważ wprowadzamy do bilansu coraz bardziej rozbudowane i skomplikowane pozycje, coraz mniej z niego rozumiemy. I w tym zakresie założenie tworzenia sprawozdania dla czytelnika posiadającego podstawową wiedzę ekonomiczną staje się coraz mniej aktualne.

Na moje usprawiedliwienie (żeby nie było, że się czepiam!) działa fakt, że zajmuję się audytem na co dzień. I dla nas audytorów te sprawy są równie trudne, co dla inwestorów. A to dlatego, że opinia do sprawozdania rodzi odpowiedzialność.

Z moje praktyki audytora wynika, że większość spółek zdecydowanie bardziej poprawnie sporządza rachunki wyników ;p Przepływy są trudniejsze do sporządzenia a rozumienie wielu pozycji i konstrukcja samego sprawozdania z cash flow jest dla wielu księgowych inne. Dlatego osobiście uważam, że rachunek wyników zapewnia większą porównywalność pomiędzy jednostkami.

Rachunek wyników jest prostszy, że łatwiejsze do zrozumienia są przepisy oraz jego przygotowywanie. No i podstawową kategorią do wypłaty dywidendy jest właśnie zysk. A ten pochodzi z rachunku wyników.

Jest jeszcze jedna wada przepływów, a może wada samego rachunku, która powoduje, że należy czytać i jedno i drugie. Spółka generuje sprzedaż w zamian za gotówkę. Nie cała gotówka zawsze nam spływa. Właśnie różnica pomiędzy np. sprzedażą a należnościami jest widoczna w oby sprawozdaniach. Podobnie, ale znacznie większa różnica to koszty a spłata zobowiązań. Spółka może generować niewiele kosztów ale kupę kasy przelewać "gdzieś".

Właśnie, ja bym to jescze na jedną stronę odwrócił: skąd możemy powziąć przypuszczenie, że spółka dopompowała sobie sprzedaż wystawiając parę faktur, z których towar nie wyjechał i za chwilę je skoryguje, ale już w nowym okresie? Właśnie z przepływów. Nawet jeśli na papierze ruch towarowy został wykonany, to przepływy operacyjne nie potwierdzą sprzedaży.