santa_claus

A to żeby rozwiać wątpliwości, że Trakcja coś na forwardach straciła:
Komunikat KNF z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie wpływu
walutowych instrumentów pochodnych na banki i spółki publiczne
W związku z informacjami o negatywnym wpływie walutowych instrumentów
pochodnych na wyniki finansowe przedsiębiorstw, Urząd KNF podjął działania,
mające na celu uzyskanie od banków nadzorowanych przez KNF oraz wszystkich
emitentów, których akcje są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym,
informacji o ewentualnych stratach wynikających z zaangaŜowania w instrumenty
pochodne. Na podstawie pozyskanych danych moŜna stwierdzić, Ŝe sprawa
walutowych instrumentów pochodnych, a w szczególności opcji, nie zagraŜa obecnie
stabilności banków i innych podmiotów sektora finansowego w Polsce.
1. Mechanizm
Firmy eksportujące wystawiają się na niebezpieczeństwa związane z ryzykiem wahań
kursowych. Przedsiębiorstwo prowadzące działalność eksportową ponosi zazwyczaj
koszty w walucie krajowej natomiast przychody posiada w obcej walucie, co w
naturalny sposób otwiera firmie długą pozycję w walucie obcej i czyni ją wraŜliwą na
spadek kursu walutowego. W związku z tym coraz więcej z eksporterów, w tym takŜe
mniejszych stosuje specjalistyczne zabezpieczenia przed niekorzystnym kursem
walutowym poprzez wykorzystywanie instrumentów finansowych, oferowanych m.in.
przez banki.
Najbardziej popularne jest zastosowanie transakcji forward, która jest transakcją
zabezpieczającą prowadzącą do uniezaleŜnienia dochodów firm od wahań kursu
walutowego.
Często firmy, chcąc uzyskać korzystniejszą dla siebie (w porównaniu z transakcją
forward) charakterystykę wypłat w spodziewanym przez nie przedziale kursu
walutowego stosują strategie opcyjnie, w których koszty długich pozycji opcyjnych są
niwelowane za pomocą wystawiania przez firmy opcji o innych parametrach. DąŜenie
do zredukowania kosztów do zera prowadzi do sytuacji, w których wystawione opcje
mogą przynieść znacznie większe zobowiązania firmy na rzecz banku. Najczęściej
firmy zakładają, Ŝe tak niekorzystne dla nich zmiany kursu walutowego nie maja szans
zaistnieć. Taki sposób myślenia niejednokrotnie prowadzi do zajęcia przez firmę
pozycji spekulacyjnej.
Powszechne przekonanie o stałej aprecjacji złotego zwiększyło skłonność do
spekulowania na rynku walutowym. Dlatego KNF zwracała uwagę poprzez
publikowane raporty, Ŝe istnieje ryzyko odwrócenia trendu umacniania się polskiej
waluty.
2
2. Sektor bankowy
Ocena ryzyka z tytułu transakcji pochodnych kursu walutowego w systemie
bankowym uwzględnia skalę zaangaŜowania banków w tego typu transakcje, ryzyko
kredytowe i zasady jego akceptacji przez banki, ryzyko reputacyjne i prawne, a takŜe
działania restrukturyzacyjne podjęte przez banki.
Z informacji uzyskanych od banków znacząco zaangaŜowanych w transakcje na
instrumentach pochodnych zawierane z podmiotami niefinansowymi wynika, Ŝe
obecny poziom ekspozycji kredytowej z tytułu transakcji opcyjnych z klientami nie
stanowi zagroŜenia stabilności i wypłacalności sektora bankowego. Łączna kwota
odpisów/strat banków nie powinna przekroczyć 10–15 % kwoty negatywnej dla
klientów wyceny transakcji opcyjnych, wstępnie szacowanej na około 5,5 mld zł, przy
załoŜeniu utrzymania obecnego poziomu kursów walut obcych. Nie oznacza to
rzeczywistych strat przedsiębiorstw w tej samej wielkości, poniewaŜ duŜa część
zobowiązań zostanie pokryta zwiększonymi przychodami firm z realnych, wyraŜonych
w walutach obcych, transakcji. Osłabienie złotego zwiększa negatywną wycenę
transakcji opcyjnych, ale takŜe wartość przychodów przedsiębiorstw.
W pierwszej połowie 2008 roku złoty umacniał się względem euro i dolara. Mimo
okresowych wahnięć i stabilizacji trend ten utrzymywał się do połowy lipca. Zmiana
nastąpiła w drugiej połowie roku. W okresie od 15 lipca do 15 września cena dolara
wzrosła wtedy o prawie 0,4 zł a euro o ponad 0,20 zł. Najbardziej dynamiczny wzrost
tych walut w stosunku do złotego odnotowano pomiędzy drugą połową września i
druga połową października. Po tym okresie nastąpił najszybszy w drugiej połowie roku
spadek wartości dolara i euro w stosunku do złotego. Okres spadkowy trwał krótko i
nastąpiło po nim ponowne osłabianie się złotego. Trend deprecjacji złotego względem
dolara i euro utrzymuje się.
Wielkość zobowiązań wobec banku, a tym samym wielkość ekspozycji kredytowej
banku na danego klienta zmienia się, w zaleŜności od aktualnych parametrów
rynkowych. Osłabienie lub umocnieni się złotego moŜe mieć wpływ – negatywny lub
pozytywny – na wielkość odpisów, a w konsekwencji na wyniki finansowe banków.
Wpływ obecnych ekspozycji z tytułu walutowych transakcji pochodnych na wyniki
banków moŜe nastąpić poprzez:
•niewykonanie zobowiązania przez klientów z tytułu rozliczenia transakcji
pochodnych (odpis na utratę wartości),
•niewykonanie innych zobowiązań kredytowych przez klientów, których
sytuacja finansowa uległa pogorszeniu w wyniku negatywnych skutków
spekulacyjnych transakcji pochodnych,
3
•pogorszenie się w wyniku negatywnych skutków spekulacyjnych transakcji
pochodnych sytuacji finansowej klientów, których standing finansowy będzie
istotnie gorszy i dla których prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązań
wzrośnie.
Z analizy danych przeprowadzonej przez Urząd KNF wynika, iŜ:
•część transakcji na instrumentach pochodnych, zawieranych przez podmioty
niefinansowe miała charakter spekulacyjny – zawieranie przez firmy transakcji
o nominale przewyŜszającym ich przychody z eksportu doprowadziło do
powstania znacznego zobowiązania wobec banków; podstawową
rekomendacją w tym zakresie jest wzmocnienie kontroli korporacyjnej,
•stosowane przez banki metody gromadzenia i weryfikacji informacji w zakresie
kryteriów uwzględnianych przy akceptacji limitów ekspozycji – naturalnej
ekspozycji i poziomu zaangaŜowania w transakcje pochodne w innych bankach
nie są w pełni skuteczne, stąd wskazane obszary wymagają poprawy
procesu oceny ryzyka kredytowego,
•banki stosowały w zdecydowanej większości standardową dokumentację
dodatkowo weryfikowaną przez kancelarie prawne, a część instytucji
wprowadziło zasady wynikające z dyrektywy MiFID mimo braku formalnej
transpozycji; dla ograniczenia ryzyka operacyjnego oraz zapewnienia
niezbędnej ochrony interesów klientów konieczne jest zakończenie procesu
transpozycji dyrektywy MiFID do polskiego porządku prawnego,
•analiza niekorzystnych scenariuszy ryzyka kursu walutowego (stress testy)
była niewystarczająca zarówno w bankach jak i po stronie przedsiębiorstw.
3. Spółki publiczne
Z odpowiedzi na zapytania skierowane przez Urząd KNF do emitentów papierów
wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym wynika, Ŝe stronami
transakcji walutowymi instrumentami pochodnymi jest obecnie lub było w 2008 r. 162
emitentów. Instrumentami finansowymi stosowanymi przez prawie wszystkich z 162
w/w emitentów były kontrakty forward, jako podstawowe narzędzie zabezpieczania
przed ryzykiem kursowym płatności z tytułu dostaw w ramach działalności
podstawowej. ZaangaŜowanie w opcje dotyczy natomiast 99 emitentów i jest
charakterystyczne dla spółek prowadzących działalność eksportową.
W grupie podmiotów zaangaŜowanych jedynie w kontrakty forward, zdecydowana
większość emitentów (85%) nie poniosła strat z tytułu kontraktów zrealizowanych w
2008 r. Natomiast w grupie 99 podmiotów, które były lub są zaangaŜowane w opcje
większość spółek nie poniosła w 2008 r. strat z tytułu zrealizowanych juŜ kontraktów. 35 emitentów wykazało stratę z tego tytułu, a 4 kolejne spółki zapowiadają ujemną
ekspozycję z tytułu opcji realizowanych w grudniu br. Łącznie straty wszystkich 35
emitentów z tytułu rozliczonych juŜ opcji szacowane są na około 155 mln zł.4
Z uwagi na prawdopodobieństwo ujemnej wyceny zawartych w 2008 roku i
nierozliczonych jeszcze opcji walutowych, ww. grupa 99 emitentów podlegać będzie
szczególnemu nadzorowi KNF w zakresie przekazywania do publicznej wiadomości
informacji na temat wpływu na sytuację finansową wyników zrealizowanych przez te
podmioty z tytułu kontraktów opcyjnych. Ostateczne dane finansowe dotyczące
rozliczonych kontraktów oraz wycena kontraktów otwartych, będą zaprezentowane
przez spółki publiczne w zaudytowanych raportach rocznych według stanu na dzień
31 grudnia 2008 r. W przypadku wyceny ww. kontraktów na poziomie mogącym mieć
znaczący negatywny wpływ na wyniki finansowe emitenci zobowiązani będą równieŜ
zaprezentować te ekspozycje w raporcie rocznym. W takim przypadku równieŜ
podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych będzie zobligowany do
przedstawienia swojego stanowiska w raporcie z badania sprawozdania finansowego.
4. Podsumowanie
Odpowiedzialność za naraŜanie się na zbyt duŜe ryzyko i w konsekwencji za straty
spoczywa na zarządach spółek i moŜe być podstawą do rozliczenia zarządów przez
właścicieli. Konieczna moŜe okazać się rewizja strategii zarządzania ryzykiem
przyjętej w tym obszarze przez przedsiębiorstwa.
Dla ograniczenia ryzyka operacyjnego oraz zapewnienia niezbędnej ochrony interesów
klientów konieczne jest zakończenie procesu transpozycji unijnej dyrektywy MIFID
do polskiego porządku prawnego. Zgodnie z załoŜeniem MiFID klient przed
zawarciem umowy dotyczącej instrumentów finansowych powinien wypełnić ankietę,
której celem będzie sprawdzenie, czy dana usługa (np. inwestowanie w derywaty) jest
dla niego odpowiednia. JeŜeli klient odmówi wypełnienia ankiety, firma inwestycyjna
lub bank muszą go ostrzec, Ŝe nie moŜna dokonać oceny odpowiedniości usługi.
Natomiast gdy po analizie danych usługa inwestycyjna okaŜe się nieodpowiednia,
firma inwestycyjna lub bank są zobowiązane poinformować o tym klienta. Ostateczna
odpowiedzialność za podjęte decyzje spoczywa na władzach przedsiębiorstw
korzystających z oferowanych usług inwestycyjnych.

Witam serdecznie Trakcjonariuszy na początek kilka słów o prezesie z Forbs'a
"Wyjechał na szersze tory
Maciej Radziwiłł wrócił na rynek kapitałowy, i to od razu ze spółką wartą 800 mln złotych
Maciej Radziwiłł wreszcie odkrył karty. Wiosenny debiut na giełdzie jego kolejowej firmy Trakcja Polska mógł się podobać. Kiedy rok temu na szczycie hossy Radziwiłł dopinał transakcję wejścia do swojej spółki hiszpańskiej Comsy, za pakiet 34 proc. udziałów udało mu się wynegocjować 40 mln złotych. Teraz w środku bessy, sprzedając 20 proc. akcji, zgarnął z giełdy 120 mln złotych. Spółka działa na bardzo rozwojowym rynku infrastruktury kolejowej, na którym inwestycje finansowane ze środków unijnych mają wzrosnąć z dotychczasowych 1,2 mld zł do 5 mld złotych. Kiedy w 2003 roku Maciej Radziwiłł wszedł do Trakcji, sądził, że w trzy, cztery lata posprząta spółkę i ją w całości sprzeda. Na razie firma zwiększa sprzedaż w tempie 70 proc. rocznie, dlatego zostawił sobie 20-proc. pakiet akcji wart 130 mln zł i dalej chce zarządzać przedsiębiorstwem. O tym, jaką przewagę daje własny kapitał, przekonał się w latach 90. jako analityk UBS, widząc, ile zarabiają klienci banku dzięki jego rekomendacjom. Zanim stał się kapitalistą, miał jeszcze przygodę z Naro-dowymi Funduszami Inwestycyjnymi i z własną firmą konsultingową Cresco"