raporty za IV kwartał

Dwa razy więcej spółek koryguje dane finansowe w dół niż w górę

O około 588 mln zł różniły się na minus zyski operacyjne z ostatnich trzech miesięcy 2007 r., wykazane w sprawozdaniach finansowych za IV kwartał 2008 r., od tych, które giełdowe spółki prezentowały wcześniej

Na po­zio­mie ope­ra­cyj­nym re­zul­ta­ty fi­nan­so­we za IV kwar­tał 2007 r. sko­ry­go­wa­ła w dół po­ło­wa firm, któ­re wzię­li­śmy pod uwa­gę (nie uwzględ­nia­li­śmy ban­ków oraz NFI). Nie­ca­ła jed­na czwar­ta wy­ka­za­ła więk­sze zy­ski niż w ra­por­tach pu­bli­ko­wa­nych rok wcze­śniej, a po­nad jed­na czwar­ta spółek nie zmie­ni­ła da­nych fi­nan­so­wych. Łącz­ne ko­rek­ty na po­zio­mie zy­sku ope­ra­cyj­ne­go się­ga­ły 12,8 proc. wy­ni­ku wy­ka­za­ne­go rok wcze­śniej i nie­mal 15 proc. zy­sku net­to (ponad 630 mln zł).

W niektórych firmach dysproporcje były bardzo drastyczne. PGNiG wykazało w raporcie za trzy ostatnie miesiące minionego roku przeszło 900 mln zł straty operacyjnej za IV kwartał 2007 r. Rok wcześniej informowało o ponad 450 mln zł. W przypadku reszty spółek różnice były znacznie mniejsze. MCI wykazał zysk operacyjny niższy o ponad 31 mln zł, Ruch o ponad 27 mln zł, TP o 27 mln zł, a Bioton i PKN Orlen po ponad 16 mln zł.

Po przeciwnej stronie znalazł się Stalexport z rezultatem lepszym o przeszło 39 mln zł, co pozwoliło wykazać blisko 13 mln zł zysku operacyjnego za IV kwartał 2007 r. wobec rok wcześniej raportowanej straty przekraczającej 26 mln zł. O 18,6 mln zł większy zysk operacyjny wykazało PBG, a po ponad 12 mln zł Impexmetal i Żywiec.

Bez uwzględnienia PGNiG, które odpowiadało za większość korekty w dół, weryfikacja zysku operacyjnego stanowiłaby 2,8 proc. wcześniej wykazanego wyniku, a na poziomie netto – 6,7 proc. Korekty zysków za poprzedni kwartał mogą wpływać na ich ocenę przez inwestorów.

Nie chodzi tylko o to, że zmienia się baza porównawcza, ale przede wszystkim o kształtowanie opinii na temat jakości prezentowanych danych finansowych. Jest to istotne dla inwestorów instytucjonalnych, którzy często na ten element zwracają baczną uwagę. Jest to zauważalne zwłaszcza w okresach gorszej koniunktury giełdowej, kiedy wymagania wobec spółek, w których akcjach zarządzający lokują środki, są znacznie większe niż w czasie hossy.

Korekty wyników mają też związek z popularnymi metodami wskaźnikowymi wyceny akcji, opierającymi się między innymi na zyskach przedsiębiorstw. Ich znaczenie jest również większe w czasie giełdowej bessy, kiedy ze względu na znaczną nieprzewidywalność zdarzeń gospodarczych zmniejsza się przydatność metod opartych na dyskontowaniu przyszłych przepływów pieniężnych.

Różnice w prezentowanych wynikach finansowych najczęściej wiążą się z jednorazowymi zdarzeniami. Te inwestorzy znoszą najłatwiej. Gorzej jest wówczas, gdy korekty się powtarzają, a do tego mają wpływ na wyniki spółki za cały rok obrotowy czy też za ostatnie cztery kwartały, które brane są pod uwagę przy obliczaniu wskaźników wyceny.

W PGNiG na korektę złożyły się głównie rezerwy na koszty wycofania środków trwałych z leasingu oraz odpisy aktualizujące wartość aktywów. W PBG zmieniła się w 2008 r. zasada księgowania wyniku transakcji zabezpieczających. Jest ujmowany w przychodach i kosztach własnych sprzedaży, a nie, jak wcześniej, w przychodach i kosztach finansowych. W Ruchu przywrócono rezerwę na restrukturyzację zatrudnienia, a w Stalexporcie obniżono rezerwy na wymianę nawierzchni drogowych.

Dlaczego korekty wyników są istotnedla inwestorów?

Jakość zysków

To, w jakim stopniu korygowane są pierwotnie publikowane wyniki przedsiębiorstw, jest jednym z elementów świadczących o jakości raportów finansowych. To zaś jest ważnym kryterium doboru spółek do portfeli przez zarządzających funduszami inwestycyjnymi i emerytalnymi.

Reputacja spółki

Konieczność dużych albo częstych zmian wcześniej podanych rezultatów finansowych rzutuje na reputację firmy i jej władz, szczególnie dyrektora finansowego.

Wskaźniki wyceny

Zyski przedsiębiorstwa są podstawą jego wyceny rynkowej. Gdy są wątpliwości co do wiarygodności danych finansowych, trudniej na jej podstawie ocenić atrakcyjność walorów spółki. Tym samym mniejsza jest szansa, że kurs giełdowy będzie odpowiadał realnej wartości firmy.

Jarosław Lis - zarządzający funduszami Union Investment TFI

Zmiana wyników zaudytowanych w stosunku do niezaudytowanych ma duże znaczenie dla oceny jakości sprawozdań. Czwarty kwartał jest ważny, bo jego wynik wpływa na cały rok, czyli często na realizację prognoz. Stosunkowo łatwe jest w raportach niezaudytowanych niezaksięgowanie kosztów, co pozwala na poprawę wyniku. Łatwo jest też wykazać wyższe koszty w celu obniżenia bazy porównawczej na kolejny rok. Do spółek, które takich zmian dokonują często, trzeba podchodzić z rezerwą. Wiarygodność ich raportów bywa dyskusyjna. Na ich obronę można powiedzieć, że czas przewidziany na publikację danych okresowych jest dość krótki. Dla złożonych grup kapitałowych może to stanowić problem.

Krzysztof Stępień - parkiet

Korygowanie wyników finansowych może być zrozumiałe w przypadku dużych grup kapitałowych, prowadzących bardziej skomplikowaną działalność. Trudniej jednak zaakceptować takie działania w firmach sporządzających jedynie raporty jednostkowe. Dziwić musi też niechęć wielu przedsiębiorstw do gruntownego wyjaśniania inwestorom tych różnic. To zaś prowadzi do przekonania, że wiele zarządów nagina zasady księgowości do swoich potrzeb. Dają powody, by sądzić, że bessa niewiele wciąż ich jeszcze nauczyła. Trzeba pamiętać, że inwestorzy w czasie dużej przeceny akcji bezwzględnie karzą tych, którzy popełniają nie tylko błędy biznesowe, ale również w komunikowaniu się z nimi.