PBS SANOK (Catalyst)

Nabywcy papierów PBS w Sanoku widzą niejasności w działaniach KNF i BFG. Oni stracili wszystko, inni też mogli — ale zachowali 57 proc.

Radni sejmiku województwa podkarpackiego przez aklamację przyjęli w poniedziałek 27 stycznia apel do premiera o pomoc dla samorządów, które miały ulokowane pieniądze w Podkarpackim Banku Spółdzielczym w Sanoku (PBS).

— Premier nawet gdyby chciał, to nie może w ramach istniejących rozwiązań prawnych pomóc samorządom w tej sytuacji — przypominała w ramach gościnnej wypowiedzi Krystyna Skowrońska, posłanka opozycyjnej Platformy Obywatelskiej.

Poza tym samorządy nie wyszły szczególnie źle na procedurze przymusowej restrukturyzacji PBS (tzw. resolution) uruchomionej w połowie stycznia 2020 r. przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG). Mimo że w ogóle nie są objęte gwarancjami BFG, zachowały 57 proc. pieniędzy, jakie zdeponowały w PBS. Ci, którzy kupili jego obligacje, zostali natomiast z niczym. Filip Dutkowski, rzecznik BFG, twierdzi, że jest to konsekwencja prawa upadłościowego. W przypadku upadłości banku jego depozytariusze znaleźliby się w trzeciej, a obligatariusze dopiero w szóstej grupie zaspokajanej z masy upadłości. Na dodatek obligacje PBS były papierami podporządkowanymi. W przypadku problemów takie obligacje traktowane są jak kapitał, a więc jeszcze gorzej niż zwykłe.

— BFG mógł wszcząć tę restrukturyzację i mógł pokryć straty banku z pieniędzy pozyskanych przez PBS od obligatariuszy. Ale w całej sprawie jest jednocześnie kilka elementów budzących wątpliwości — zaznacza Piotr Truszkowski, adwokat z kancelarii BDG Consulting reprezentujący grupę obligatariuszy.

Wskazuje m.in. na art. 2 pkt 71 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Napisano tam, że obligacje można umorzyć w celu pokrycia strat albo skonwertować na instrumenty kapitałowe. W przypadku PBS doszło do umorzenia. Filip Dutkowski zwraca jednak uwagę, że nawet teoretycznie biorąc pod uwagę konwersję, należy pamiętać o formie prawnej PBS — to spółdzielnia, a nie spółka akcyjna.

Opisany czynnik ryzyka

W liczbach bezwzględnych samorządy wraz z jednostkami powiązanymi straciły 80 mln zł. Strata obligatariuszy jest większa nie tylko procentowo, ale też kwotowo. Do ostatniej chwili na giełdowym rynku Catalyst notowane było sześć serii obligacji PBS o wartości nominalnej 95,4 mln zł. W portfelach funduszy serwis Obligacje.pl doszukał się 10,6 mln zł nominalnej wartości emisji. Ponad 5 mln zł znalazł w spółce zależnejPBS. Co z resztą? Nie wiadomo.

Piotr Truszkowski twierdzi, że pozostaje w kontakcie z 15 osobami dysponującymi papierami o wartości nominalnej około 600 tys. zł. Z tego co mówi, wynika, że ludzie ci kupowali obligacje na Catalyst i przynajmniej cześć zrobiła to całkiem niedawno. Adwokat zwraca uwagę, że Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wiedziała o złej sytuacji PBS od 2016 r. i powinna chronić osoby fizyczne. Tymczasem jeszcze dzień przed uruchomieniem tzw. resolution można było swobodnie kupić obligacje, które dzień później stały się bezwartościowe. Jacek Barszczewski, rzecznik KNF, przyznaje, że nadzór może zawiesić obrót instrumentami finansowymi w przypadku stwierdzenia „naruszenia interesów inwestorów”. Urząd KNF naruszenie interesu inwestorów interpretuje jednak jako zaistnienie okoliczności, w których obrót dokonywany jest przy nierównowadze informacyjnej, czyli gdy istnieją istotne okoliczności nieznane w równym stopniu wszystkim inwestorom, a które mogą mieć istotny wpływ na ocenę ryzyka inwestycyjnego.

— W sprawie PBS z siedzibą w Sanoku o potencjalnym ryzyku wszczęcia względem banku przymusowej restrukturyzacjibank informował w sprawozdaniu finansowym i tym samym wiedza o tej okoliczności była powszechna. Nie występowały zatem okoliczności uzasadniające zawieszenie notowań. Materializacja ryzyka nastąpiła wraz z decyzją BFG o uruchomieniu przymusowej restrukturyzacji, której efektem było umorzenie obligacji. Do czasu tej decyzji nie występowały ustawowe przesłanki zawieszenia — tłumaczy Jacek Barszczewski.

Opłata na dzień dobry 300 zł, składka miesięczna 150 zł.
Cele stowarzyszenia: "udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej"

Dość kontrowersyjna wypowiedź przedstawiciela obligatariuszy, że "niektórzy z nich być może mieli świadomość procesu sanacji w banku, ale mówimy tu o klientach nieprofesjonalnych, którzy nie mają obowiązku znać sytuacji banku"