Prawa, korzyści i benefity z posiadania akcji

Wykład drugi

Artykuł powstał w ramach współpracy z Akademią Inwestowania PKN Orlen

Inwestowanie już dawno przestało być sferą zarezerwowaną dla ludzi bogatych czy bankierów. Dziś inwestycjami może zajmować się każdy, a kwestia wielkości posiadanego kapitału ma drugorzędne znaczenie. Dzięki obecnej technologii, kupować i sprzedawać akcje, waluty, obligacje czy kontrakty terminowe możemy z dowolnego miejsca na świecie i w dowolnym czasie. Potrzebny jest tylko kapitał, czas i wiedza. Przy czym bez tego ostatniego, pierwsze dwie rzeczy można szybko i bezpowrotnie stracić. Dlatego warto inwestować w siebie, poszerzać horyzonty, czytać wartościowe książki i uczestniczyć w szkoleniach, takich jak Akademia Inwestowania Orlenu.

Kupując akcje, nabywamy prawa akcjonariusza

Inwestor indywidualny, kupując choćby jedną akcję spółki, staje się jej współwłaścicielem i zyskuje szereg praw. Ich lista jest spora i sprowadza się do dwóch kategorii – majątkowych i korporacyjnych. Obecnie do tej listy należałoby dopisać trzecią kategorię w postaci dodatkowych przywilejów, jakie dają programy lojalnościowe skierowane do inwestorów giełdowych. Podstawowe prawo każdego akcjonariusza to udział w walnym zgromadzeniu spółki. To własnie tutaj zapadają kluczowe dla firmy i portfeli ich udziałowców decyzje. Każdy zarejestrowany akcjonariusz ma prawo głosować nad uchwałami i w ten sposób współdecydować o kierunku rozwoju spółki.

Prawo głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy Akcjonariusze są właścicielami spółki akcyjnej i to właśnie oni podejmują najważniejsze decyzje w spółce, takie jak: wybór Rady Nadzorczej, wielkość dywidendy, zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego, a także inne strategiczne decyzje, na przykład o połączeniu z inną spółką. Podstawowym organem w spółce jest Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (WZA). Posiadacze akcji zwykłych mają prawo głosu na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Każdy akcjonariusz otrzymuje tyle głosów, ile posiada akcji. Wyjątkiem są akcje uprzywilejowane co do głosu (każdej takiej akcji przypada wtedy więcej niż 1 głos na WZA) lub akcje nieme (akcje niedające prawa głosu na WZA). Oprócz Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy podstawowymi organami spółki akcyjnej są:

 

– Rada nadzorcza, która nadzoruje pracę Zarządu Spółki i podejmuje decyzje, do których jest uprawniona,

– Zarząd, który zarządza bieżącą działalnością spółki.

 

>>> To fragment wykładu w ramach Akademii Inwestowania PKN Orlen >>> Kliknij po więcej

Mniejszościowi akcjonariusze rzadko przekraczają 1 proc. nawet w tych mniejszych firmach i ich siła głosu jest symboliczna. To właśnie ta świadomość w połączeniu z relatywnie krótkim horyzontem inwestycyjnym sprawia, że rzadko pojawiają się oni na walnych. A szkoda, bo uczestnictwo w takim spotkaniu pozwala bliżej poznać ludzi i firmę, którym powierzyło się swoje oszczędności. Niemniej warto pamiętać, że posiadając nawet jedną akcję można całkiem sporo zdziałać. Udowodniła to w tym roku jedna z organizacji ekologicznych, która zaskarżyła uchwałę o rozpoczęciu olbrzymiej inwestycji w polskiej energetyce. Ostatecznie sąd przyznał jej rację i unieważnił uchwałę podjętą przez miażdżącą większość akcjonariuszy.

Na koniec warto dodać, że na Zachodzie frekwencja na walnych jest znacznie wyższa. Rekordy padają w Stanach. Do miana legendarnych urosły już zgromadzenia akcjonariuszy Berkshire Hathaway. Co roku na walne do miejscowości Omaha w stanie Nebraska przyjeżdża kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Samo zgromadzenie odbywa się w olbrzymiej hali sportowej, a jego kluczowym punktem jest trwająca ok. 6 godzin sesja pytań do Warrena Buffetta. Gdyby zapytać inwestorów o największą korzyść z posiadania akcji, to z dużą dozą prawdopodobieństwa większość wskazałaby dywidendę.

Duża część spółek akcyjnych osiąga zyski ze swojej działalności. Są one efektem tego, że przychody z działalności spółki są wyższe od kosztów jej działalności w danym okresie – z reguły rozważa się okres jednego roku. Po zapłaceniu podatków, odsetek od zaciągniętych kredytów i innych zobowiązań spółka dysponuje zyskiem netto. Spółka podejmuje decyzję o podziale zysku netto na dwie części, którymi są:

 

– zysk zatrzymany,

– zysk do podziału, czyli dywidenda.

 

Zysk zatrzymany pozostaje w spółce, powiększa on kapitał własny spółki i stanowi w ten sposób jedno z możliwych źródeł finansowania przyszłych inwestycji. Z kolei druga część jest to zysk do podziału, zwany dywidendą, która zostaje wypłacona akcjonariuszom. Posiadacz każdej akcji otrzymuje pewną sumę, zwaną dywidendą przypadającą na jedną akcję (lub potocznie krótko: dywidendą).

 

>>> To fragment wykładu w ramach Akademii Inwestowania PKN Orlen >>> Kliknij po więcej

Gotówka płynąca prosto do kieszeni akcjonariusza, to na tyle kusząca wizja, że wielu inwestorów opiera o nią swoje strategie. W wypadku inwestorów długoterminowych, to często jedyna metoda na czerpanie korzyści z posiadania akcji.

Na GPW znajdziemy wiele spółek, które regularnie dzielą się zyskiem. Garść z nich płaci dywidendy nieprzerwanie od ponad 10 lat. Z perspektywy warszawskiej giełdy, która wciąż jest młodym rynkiem, to sporo. Jednak jeśli spojrzymy za ocean, skala tego zjawiska jest dużo większa. W Stanach, czyli na najlepiej rozwiniętym rynku kapitałowym na świecie, wiele spółek od lat dzieli się zyskiem kilka razy w roku (np. co kwartał). Przykładem jest Coca-Cola, która płaci dywidendę nieprzerwanie od 1893 roku. Rekordzistą jest jednak amerykański Stanley Black & Decker, który dzieli się zyskiem nieprzerwanie od 1877 roku! Dwa pozostałe uprawnienia nie są już tak przyjemne. Pierwsze z nich to prawo poboru, czyli możliwość objęcia akcji nowej emisji i utrzymania dotychczasowego udziału procentowego w spółce. Drugie, to prawo udziału w masie likwidacyjnej. Czysto teoretycznie, gdy spółka bankrutuje i jest likwidowana, akcjonariusze mają prawo do udziału w tym co pozostanie po spłacie zobowiązań.

Spółki frontem do akcjonariuszy

Całkiem nową kategorią korzyści z posiadania akcji są benefity w ramach programów lojalnościowych skierowane do inwestorów giełdowych. Dotychczasowe inicjatywy były sporadyczne i pojawiały się głównie przy okazji publicznych ofert akcji. Wśród nich można wymienić zniżkę na prąd od Taurona, dodatkowe ubezpieczenie od PZU, czy bonus w postaci jednej akcji na 20 kupionych w IPO PKO BP. Kilka mniejszych firm – Gino Rossi, Tatry Mountain Resorts, Travelplanet.pl, Mex Polska – zaoferowało akcjonariuszom zniżki na swoje produkty i usługi.

Nowe otwarcie w tym temacie zainicjował Orlen, który pod koniec 2018 r. wystartował z programem Orlen w portfelu. Płocki koncern posiadaczom 50 akcji zaoferował 10 gr zniżki na litr paliwa Efecta oraz 15 gr na litr paliwa Verva. Oprócz tego inwestorzy mogą skorzystać z 10-proc. rabatu na zakupy z oferty pozapaliwowej. Miesięczny limit przypadający na jednego inwestora to 300 litrów, co w skali roku pozwala zaoszczędzić nawet 540 zł. Druga korzyść z programu Orlen w Portfelu jest adresowana do wszystkich i nie da się jej przeliczyć na pieniądze. To dostęp do Akademii Inwestowania, objętej programem merytorycznym stowarzyszenia CFA Society Poland. Akademia to ogólnopolski projekt edukacyjny skierowany do inwestorów w każdym wieku i na dowolnym etapie zaawansowania. Jego celem jest podniesienie poziomu wiedzy wśród Polaków i zmobilizowanie ich do samodzielnego zarządzania nadwyżkami finansowymi. Akademia Inwestowania PKN Orlen jest bezpłatna i otwarta także na osoby, które nie są akcjonariuszami płockiej spółki. Na koniec Akademii wszyscy uczestnicy mają możliwość przystąpienia do egzaminu i zdobycia prestiżowego certyfikatu, sygnowanego przez CFA Society Poland, czyli organizację obecną w 70 krajach i zrzeszającą ponad 140 tys. przedstawicieli branży finansowej. Certyfikaty stanowią potwierdzenie wysokiej jakości zdobytej wiedzy. Pierwsze egzaminy odbędą się jeszcze w tym roku. O tym, dlaczego warto wziąć udział w Akademii i przystąpić do egzaminu, mówi Przemysław Barankiewicz, wiceprezes CFA Society Poland.

Pomysł na programy lojalnościowe szybko podłapały pozostałe państwowe spółki. Jeden z nich już wystartował. Energa w Akcji! to program gdańskiej spółki energetycznej, która swoim akcjonariuszom oferuje 10-proc. rabat na usługę montażu indywidualnej instalacji fotowoltaicznej o mocy do 10 kWp oraz do 50 proc. zniżki na produkty oferowane w swoim sklepie internetowym. Oprócz tego spółka zafunduje bilety na wydarzenia sportowe i kulturalne, których jest sponsorem.

Czy to się opłaca?

Jeszcze pod koniec ubiegłego roku, gdy startował program Orlen w portfelu, jedna akcja płockiej spółki kosztowała nieco poniżej 100 zł. To oznacza, że udział w programie wiązał się z inwestycją rzędu 5 tys. zł. Kierowcy-akcjonariusze nie mają powodów do narzekań. W ciągu roku, oprócz rabatów na paliwa i produkty Orlenu, otrzymali 3,50 zł dywidendy na akcję. Przy pakiecie 50 akcji do ich portfela trafiło ponad 140 zł (po odjęciu podatku od dywidendy). Sam kurs akcji też ma się całkiem nieźle. Obecnie rynek wycenia jeden walor Orlenu na 108 zł za sztukę, czyli 10 proc. wyżej niż rok temu.