Maja Goettig, główna ekonomistka domu maklerskiego KBC Securities.
Centralnym wydarzeniem tego tygodnia było bez wątpienia wczorajsze posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego. EBC pozostawił stopy bez zmian, ale co najważniejsze – potwierdził gotowość do przeprowadzenia nowego programu skupu obligacji krajów eurolandu, pod nazwą Outright Monetary Transactions (OMT). Program ma służyć obniżeniu rekordowo wysokich kosztów obsługi długu krajów peryferyjnych strefy euro, zwłaszcza Hiszpanii i Włoch, a w ślad za tym przywrócić stabilność finansową w całej strefie euro.
W ramach OMT bank centralny będzie bez ograniczeń ilościowych skupował na rynku wtórnym krajowe obligacje krótkoterminowe, o terminie zapadalności do trzech lat. Zakupy te będą sterylizowane, co oznacza, że w przeciwieństwie do luzowania ilościowego w wykonaniu Fed, za każde jedno euro wprowadzone do systemu w wyniku skupu obligacji, jedno euro zostanie wycofane z systemu poprzez przyjmowanie przez EBC depozytów od banków.
Co istotne, EBC potwierdził, że program będzie udostępniony tylko tym krajom, które zaakceptują warunkowość programu (tzw. conditionality), czyli najpierw zwrócą się do funduszy ratunkowych strefy euro, EFSF lub jego następcy ESM, z oficjalną prośbą o pomoc. W zamian za udzieloną pomoc rządy ratowanych państw zobowiążą się do wprowadzenia odpowiednich reform.
EBC ogłosił, że nie będzie uprzywilejowanego statusu dla EBC w odniesieniu do obligacji skupowanych w ramach nowego programu, czyli bank centralny będzie traktowany jak każdy inny prywatny inwestor, gdyby ratowane państwo nie było w stanie spłacić swoich długów. To istotny element mający zachęcić inwestorów prywatnych do kupowania obligacji. Wcześniej w tym roku, gdy restrukturyzowano dług Grecji, EBC był uprzywilejowanym wierzycielem, dlatego, podczas gdy prywatni inwestorzy byli zmuszeni odpisać część wartości posiadanych przez siebie greckich obligacji, obligacje w rękach EBC nie zostały dotknięte przez restrukturyzację.
Wczorajszy komunikat EBC oraz sesja pytań i odpowiedzi z udziałem prezesa Mario Draghiego na konferencji po posiedzeniu były zasadniczo zgodne z oczekiwaniami oraz zgodne z informacjami uzyskanymi już dzień wcześniej przez agencję Bloomberg. Pozytywna reakcja rynku pokazuje, że inwestorzy czekali na potwierdzenie tych informacji i okazały się one satysfakcjonujące, zwłaszcza po sporach toczonych w ramach EBC nad planem skupu obligacji, rozgrywających się publicznie na przestrzeni ostatnich tygodni.
Podsumowując, EBC potwierdził wczoraj, że jest gotowy wkroczyć na rynek w celu obniżenia wysokich kosztów pożyczkowych Hiszpanii i Włoch, skupując nieograniczoną ilość obligacji, ale tylko tych krajów, które najpierw poproszą o pomoc EFSF/ESM.
Spodziewamy się, że krajem, który pierwszy wystąpi o pomoc do EFSF będzie Hiszpania, której w październiku zapadają obligacje warte aż EUR 20 mld. W tej sytuacji jest naszym zdaniem wysoce prawdopodobne, że Hiszpania zwróci się o pomoc finansową do EFSF już w trakcie najbliższego spotkania ECOFIN/Eurogrupy na Cyprze w dniach 14-15 września. Sam fakt, że Hiszpania poprosi o pomoc na pierwszy rzut oka nie jest pozytywny dla rynków, ale takie posunięcie jest konieczne, jeśli EBC/EFSF mają zainterweniować i obniżyć uciążliwie wysokie rentowności obligacji. Dlatego decyzja Hizpanii, jeśli taka nastąpi, może paradoksalnie sprzyjać lepszemu postrzeganiu tego kraju przez rynki finansowe i może stanowić pozytywny impuls dla rynków akcji.
Również w Polsce kluczowym wydarzeniem w tym tygodniu było posiedzenie krajowej Rady Polityki Pieniężnej. RPP pozostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie, zgodnie z oczekiwaniami, jednak w komunikacie po posiedzeniu zasygnalizowała, że rozważy obniżki stóp jeśli „napływające informacje będą potwierdzały dalsze osłabienie koniunktury gospodarczej, a ryzyko nasilenia się presji inflacyjnej będzie ograniczone”. Tym samym RPP zmieniła swoje nieformalne nastawienie w polityce pieniężnej z restrykcyjnego na łagodne, otwierając furtkę do obniżek stóp już w październiku.
Maja Goettig
Główna Ekonomistka
Strateg ds. Europy Środkowo-Wschodniej KBC Securities
www.KBCmakler.pl
