Bez dziecka i czworonoga, za to z umową o pracę. Dla kogo (nie) jest rynek najmu w Polsce?

– Tym razem postanowiliśmy jeszcze dokładniej przyjrzeć się polskiemu rynkowi najmu i występującym na nim barierom. Po raz pierwszy zderzamy w jednym raporcie perspektywę najemców i wynajmujących. Wyniki tegorocznego badania ukazują, że rynek najmu – mimo dynamicznego wzrostu – nie wypracował jednolitych standardów i przejrzystych reguł wyboru najemców, co może prowadzić do krzywdzących decyzji – mówi Piotr Pajda, założyciel simpl.rent.

Komu odmawiają wynajmujący?

Aż 63,8 proc. wynajmujących przyznało, że choć raz odmówiło wynajęcia mieszkania konkretnej osobie lub grupie osób. Zapytani o powody, wskazali przede wszystkim na intuicję, czyli “złe wrażenie”, jakie wywarł na nich potencjalny najemca (48 proc.). Drugą najczęściej wskazywaną przyczyną odmowy był brak stałego zatrudnienia (42,3 proc.). Na liście powodów zwraca uwagę odmowa ze względu na narodowość lub pochodzenie etniczne najemcy, na co wskazało niemal 17 proc. wynajmujących.

– Choć wynajmujący często wskazują na obiektywne kwestie ekonomiczne (stabilność i wysokość dochodu) jako najważniejsze kryterium wyboru najemcy, w rzeczywistości zaledwie nieco ponad jeden na trzech z nich to weryfikuje. Proces weryfikacji najemcy nie musi być jednak czasochłonny. Na rynku są dostępne narzędzia cyfrowe, które pozwalają dokonać tego w zaledwie kilka minut – wyjaśnia Piotr Pajda z simpl.rent.

W sferze deklaracji wynajmujący są najmniej skłonni wynająć mieszkanie obcokrajowcom spoza UE (55 proc.), freelancerom i osobom na tzw. śmieciówkach (44,4%) oraz otrzymującym świadczenia socjalne (44 proc.).

– Wykluczenie na rynku najmu jest zjawiskiem wielowymiarowym, odzwierciedlającym różne przekonania właścicieli i wpływającym na wiele grup społecznych, a powody wykluczenia mogą mieć niekiedy charakter praktyczny – np. obaw o stan mieszkania czy gwarancję wypłacalności najemcy. Niestety, niekiedy wykluczenie to wynika wyłącznie z uprzedzeń – wskazuje dr hab. Sławomir Mandes z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Z drugiej strony – według deklaracji – wynajmujący najchętniej zaakceptowaliby najemców z niepełnosprawnością (68,6 proc.) oraz rodziny z dziećmi (64 proc.).

Mimo to, wynajmujący – zapytani o preferowane style życia najemców – wskazują na pary bez dzieci (31,8 proc.) oraz singli (27,6 proc.) wobec zaledwie 18 proc. wskazań dla par z dziećmi i 16,4 proc. dla małżeństw z dziećmi. Oznacza to, że choć osoby z dziećmi są teoretycznie akceptowane przez wynajmujących, to w praktyce nie są przez nich preferowane. Co więcej, w ocenie samych najemców, którym kiedykolwiek odmówiono wynajmu, posiadanie dzieci jest drugą najczęstszą przyczyną odmowy (10,3 proc. wskazań). Co trzeci najemca w Polsce (35,7 proc.) spotkał się też z zapisem wykluczającym możliwość wynajmu osobie z dzieckiem w samym ogłoszeniu.

Bariery oczami najemców

Co ciekawe w opinii samych najemców brak stałego zatrudnienia – tak często wskazywany jako powód odmowy przez wynajmujących – prawie nigdy nie stanowi rzeczywistej przyczyny. W grupie osób, którym kiedykolwiek odmówiono wynajęcia lokalu, zaledwie 4,0 proc. wskazało na brak stałej umowy o pracę jako przyczynę, a na zbyt niskie dochody – 14,7 proc.

W praktyce – zdaniem najemców – najczęstsze powody, dla których odmówiono im najmu, to posiadanie zwierząt (42,4 proc.) oraz posiadanie dzieci (29,1 proc.). Z doświadczeniem odmowy wynajmu mieszkania spotkało się 42,1 proc. najemców z dziećmi wobec 32,2 proc. bezdzietnych i 40,4 proc. ze zwierzętami wobec 29,7 proc. bez zwierząt.

 Z istotnymi barierami spotkali się również najemcy będący osobami nieheteronormatywnymi. Częściej niż co druga osoba LGBT+ spotkała się z doświadczeniem odmowy najmu (52,1 proc.) wobec co trzeciej osoby heteroseksualnej (33,5 proc.).

Profesjonalizacja rynku naprzeciw wykluczeniu

Rynek najmu w Polsce skupiony jest w rękach drobnych właścicieli. Jak wynika z badania, aż 92,6 proc. z nich to inwestorzy posiadający nie więcej niż 3 nieruchomości. 87,6 proc. zarządza lokalami mieszkalnymi we własnym zakresie.

Dokonując wyboru najemcy, istotna część z nich nie kieruje się obiektywnymi przesłankami, a osobistym wrażeniem, jakie wywarł kandydat. Tylko 38,2 proc. wynajmujących weryfikuje obecnie dochody najemców przed podjęciem decyzji o wynajęciu mieszkania.

Jednocześnie taką weryfikację coraz częściej dopuszczają sami najemcy. Już 44,8 proc. z nich wskazuje na gotowość do przekazania wynajmującemu informacji o formie zatrudnienia, jeśli zwiększy to szansę na najem lub poprawę jego warunków.

Zwiększenie poziomu profesjonalizacji rynku najmu m.in. poprzez szerokie korzystanie z narzędzi umożliwiających weryfikację finansową najemców może uczynić go bardziej obiektywnym i pomóc w walce z krzywdzącymi stereotypami.

Raport “Ukryte bariery. Komu rynek najmu w Polsce odmawia?” można pobrać ze strony: https://raport.simpl.rent/ukryte-bariery-raport

O badaniu: Badanie zrealizowano w sierpniu 2025 roku metodą CAWI na grupie 1500 respondentów – 1 000 najemców (w tym 16 proc. obcokrajowców) oraz 500 wynajmujących.