W Polsce podstawowym wskaźnikiem odzwierciedlającym koszt pieniądza na rynku międzybankowym jest WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate). Jest to średnia stopa procentowa wyrażona w skali roku, po jakiej największe banki skłonne są udzielić depozytów złotowych innym bankom. Na Giełdzie Papierów Wartościowych stawki referencyjne WIBOR będą wykorzystywane do wyznaczania ostatecznych kursów rozliczeniowych dla kontraktów terminowych na stopę procentową.
Kontrakty terminowe na stopy procentowe są notowane na wielu rozwiniętych rynkach i należą do popularnych instrumentów. Pozwalają na zawieranie transakcji spekulacyjnych, zabezpieczających i arbitrażowych w oparciu o zmieniające się miary kosztu pieniądza. W maju 2013 roku Giełda określiła standardy trzech klas kontraktów terminowych na stopy procentowe (Tabela 1), dla których instrumentami bazowymi są stawki referencyjne WIBOR 1M, WIBOR 3M oraz WIBOR 6M.
Nowością przy kontraktach terminowych na WIBOR będzie odmienny sposób kwotowania wyrażony jako 100 – oczekiwana stopa procentowa. Wzrost kursu kontraktu oznacza, że inwestorzy oczekują spadku stawki WIBOR. Spadek kursu kontraktu świadczy natomiast o tym, że uczestnicy rynku uważają iż w przyszłości stopy procentowe będą rosły.
Inwestor decydujący się na zakup bądź sprzedaż kontraktu jest zobowiązany przed zawarciem transakcji wpłacić wymagany przez biuro maklerskie wstępny depozyt zabezpieczający. Obrót kontraktami terminowymi odbywać się będzie codziennie podczas sesji giełdowych w trakcie notowań ciągłych od 9:00 do 17:00. Po zakończeniu sesji nastąpi rozliczenie otwartych pozycji (mark-to-market) w oparciu o dzienne kursy rozliczeniowe wyliczone dla poszczególnych serii kontraktów. Zasady rozliczeń są analogiczne jak dla innych kontraktów terminowych.
W dniu wygaśnięcia danej serii ustalany będzie ostateczny kurs rozliczeniowy, według wartości wyliczanej jako 100 minus ogłoszona w tym dniu odpowiednia stawka referencyjna WIBOR. Rozliczenie pozycji w kontraktach nastąpi poprzez uznanie i obciążenie kont uczestników odpowiednimi sumami pieniężnymi. W tym momencie będzie następowała realizacja zysków i strat.
Spekulacja kontraktami terminowymi na WIBOR polega na kupnie lub sprzedaży kontraktu, a następnie zamknięciu pozycji transakcją przeciwstawną lub rozliczeniu kontraktu w dniu wygaśnięcia. W zależności od trafności przewidywań inwestor osiąga zysk lub stratę wynikającą z różnicy wartości kontraktu, po jakich nastąpiło zamknięcie i otwarcie pozycji.
Inwestor spodziewający się spadku stawki referencyjnej WIBOR powinien kupić kontrakt (tzn. zająć pozycję długą). Jeśli jego oczekiwania sprawdzą się, kurs kontraktu wzrośnie. Jeżeli z prognoz inwestora wynika, że stawka WIBOR wzrośnie, wówczas powinien on sprzedać kontrakt (tzn. zająć pozycję krótką).
Kontrakty terminowe na stopy procentowe pozwalają zabezpieczyć się (ang. hedging) przed niekorzystnymi zmianami stóp procentowych w przyszłości, na których ryzyko narażeni są zarówno pożyczkobiorcy jak i pożyczkodawcy. Kontrakty terminowe na stopę procentową wykorzystywane są również przez arbitrażystów, którzy zajmując przeciwstawne pozycje na dwóch lub więcej rynkach niwelują nieefektywność wycen instrumentów finansowych opartych o stawki WIBOR. Najczęściej są to podmioty bankowe, które z uwagi na naturę prowadzonej przez siebie działalności mają dostęp zarówno do rynku pieniężnego (kredyty/depozyty), giełdowego (kontrakty na WIBOR) oraz rynku OTC (kontrakty FRA).
