Ostatni dzwonek na decyzje, dzięki którym można zaoszczędzić sporo pieniędzy

Kwestia rocznego rozliczenia zależy od inwestora i jego portfela. Jeśli ktoś kilka lat temu kupił i nadal trzyma akcje np. CD Projektu, Ambry, Orbisu czy Asseco South Eastern Europe, raczej nie narzeka i temat optymalizacji podatkowej jest mu obcy. W końcu ma tzw. papierowy zysk (niezrealizowany!), a jak mówi stara piłkarska zasada – zwycięskiego składu się nie zmienia. Jednak w praktyce nie jest tak różowo, szczególnie po tak trudnym roku jak 2019 r., gdzie statystycznie dużo łatwiej było o stratę niż o zysk.

W ciągu roku przez portfel aktywnego inwestora przewija się od kilkunastu do kilkudziesięciu spółek. Część z pozycji przynosi zyski, część straty, a część wisi w oczekiwaniu na decyzję. Właśnie wtedy warto przysiąść i zabrać się za porządki. Jeśli po podliczeniu zrealizowanych transakcji jesteśmy na plusie, kilka decyzji, właśnie teraz, może zmniejszyć skalę podatku i przynieść wymierne oszczędności.

Jak zmniejszyć podatek od zysków

Zmorą każdego inwestora w Polsce jest tzw. podatek Belki, czyli 19 proc. od zysów z inwestycji kapitałowych. Rozliczenie (PIT) trzeba złożyć do końca marca 2020 roku. Piłka wciąż jest w grze, bo wysokość ostatecznego zobowiązania zależy od transakcji zawartych jeszcze w tym roku. Zgodnie z zasadzą T+2 (T, czyli dzień zawarcia transakcji plus dwa dni robocze) do tegorocznego rozliczenia zalicza się wszystkie transakcje zawarte do 23 grudnia.

Jeśli już teraz wiemy, że rok 2019 zamkniemy stratą, to pole do manewru jest znikome. W tym wypadku obowiązek podatkowy nie powstaje. Mimo to deklarację i tak warto złożyć. Jeśli w kolejnym roku zanotujemy zysk, będziemy mogli odliczyć część poniesionej wcześniej straty. System działa tak, że po osiągnięciu zysku podatek płacimy w kolejnym roku w całości. Natomiast przy ujemnym wyniku, w kolejnym roku możemy odliczyć maksymalnie 50 proc. straty. Całą stratę możemy rozliczyć w ciągu maksymalnie 5 lat. Warto o tym pamiętać i realizować maksymalny wymiar odliczenia. W ten sposób pośrednio „odzyskujemy” kapitał.

Nie warto „hodować strat”. Im wyższa, tym ciężej ją odrobić.

Jeśli jednak mamy zysk (sprzedaliśmy akcje z zyskiem), obowiązek podatkowy jak najbardziej powstaje. Możemy go zmniejszyć, jeśli w portfelu posiadamy inne pozycje, które są na minusie. Z długoterminowego punktu widzenia, to dobra okazja, żeby pozbyć się najsłabszych walorów, które często „wiszą” w portfelu np. z uwagi na sentyment albo brak stop lossów. W tym roku ostatnią taką okazją będzie przedświąteczna sesja 23 grudnia.

Poniżej kilka praktycznych przykładów, jak to działa. Warto dodać, że straty z akcji nie można rozliczyć z podatkiem pobieranym ryczałtowo, czyli np. z tytułu dywidend. Tu – za wyjątkiem IKE/IKZE – otrzymujemy wypłatę pomniejszoną o 19-proc. podatek.

Jeden rok straty na przestrzeni pięciu lat zysków

Na przemian zyski i straty

Dwa lata strat, a po nich cztery lata zysków

III filar, czyli sposób na własną emeryturę

To nie koniec opcji na optymalizacje finansów. Na ostatniej prostej roku warto przypomnieć o możliwości uzyskania ulgi podatkowej i jednocześnie opcji dodatkowego oszczędzania na przyszłą emeryturę za pomocą IKE i IKZE.

Jeśli ktoś jeszcze nie ma, warto założyć, bo pod względem podatkowym to w zasadzie najlepsze wehikuły inwestycyjne w polskim systemie. W IKE i IKZE obowiązują limity. W tym roku to odpowiednio 14.295 zł i 5.718 zł. Opcja IKZE jest specyficzna, ponieważ daje niemal natychmiastową ulgę podatkową. Wpłaty na to konto dokonane w danym roku podatkowym można odliczyć od podstawy opodatkowania, co automatycznie przekłada się na mniejszy podatek. Wysokość odliczenia jest zaś uzależniona od progu podatkowego. Osoby w drugim progu podatkowym (32 proc.) wpłacając 5.718 zł mogą zaoszczędzić 1.830 zł. W wypadku osób płacących podatek liniowy 19 proc. korzyść sięga 1.086 zł, a osoby objęte stawką 17 proc. – 1.015 zł. Jedyny mankament to stawka 10-proc. podatku ryczałtowego od zgromadzonej kwoty przy wypłacie środków po ukończeniu 65. roku życia.

W wypadku IKE plusem jest opcja wcześniejszej – niż osiągnięcie wieku emerytalnego – wypłaty środków. Oczywiście wiąże się to z obowiązkiem zapłaty 19-proc. zysku, czyli tzw. podatku Belki.