Kupno weksli inwestycyjnych? KNF ostrzega i radzi, aby dobrze się zastanowić

Pojawiające się w Internecie oferty weksli inwestycyjnych to efekt uboczny zmian w prawie z 2019 r., dotyczących rynku obligacji korporacyjnych. Nowe regulacje odcięły część spółek (głównie te mniejsze) od możliwości pozyskania środków z emisji obligacji. Firmy znalazły jednak sposób na ominięcie tych przepisów oferując m.in. weksle na wysoki procent (np. 10 proc. w skali roku!).

– Urząd KNF zaobserwował ucieczkę inwestorów do produktów niepodlegających nadzorowi KNF typu weksle inwestycyjne po wejściu w życie 1 lipca 2019 roku przepisów o obowiązkowej rejestracji obligacji w KDPW. Realizując ustawowe zadania edukacyjne postanowiliśmy ostrzec inwestorów o potencjalnych ryzykach związanych z zakupem weksli inwestycyjnych, które są proponowane do nabycia inwestorom indywidualnym przez spółki nienadzorowane. Jest to kolejna w ostatnim czasie inicjatywa Urzędu, której celem jest zwrócenie uwagi nieprofesjonalnych uczestników rynku na zidentyfikowane przez UKNF zagrożenia, na jakie narażeni są inwestorzy. Wcześniej uzyskaliśmy bardzo dobre efekty, jeśli chodzi o nasze kampanie związane z ostrzeżeniem przed ryzykami związanymi w inwestowaniem w condohotele oraz z kampanią informacyjną dotyczącą crowdfundingu inwestycyjnego – mówi Jacek Barszczewski, Dyrektor Departamentu Komunikacji Społecznej KNF.

>> Analizy techniczne i fundamentalne na życzenie abonentów >> Sprawdź co jeszcze zyskujesz w strefie premium StockWatch.pl

Weksel inwestycyjny to tak naprawdę połączenie weksla i pożyczki. W procesie tym uczestniczą: inwestor, spółka i przedsiębiorca. W skrócie wygląda to tak: inwestor wpłaca pieniądze i nabywa od spółki wystawiony przez nią weksel inwestycyjny, następnie spółka, korzystając z wpłaconych przez inwestora pieniędzy, udziela pożyczki przedsiębiorcy. Finalnie przedsiębiorca pożycza pieniądze od spółki i jako właściciel nieruchomości ustanawia na niej hipotekę zabezpieczającą pożyczkę. Czyli inwestor kupuje weksel inwestycyjny spółki, ale tak naprawdę pożycza pieniądze dla przedsiębiorcy na realizację jego inwestycji.

Od listopada 2018 r. papiery wartościowe, takie jak akcje czy obligacje, muszą być rejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. Obowiązek ten nie dotyczy weksli.

Weksle pod lupą UOKiK

W materiałach promocyjnych i reklamach weksle inwestycyjne przedstawiane są jako atrakcyjna i bezpieczna alternatywa dla lokowania pieniędzy. W rzeczywistości to inwestycja obarczona takim samym ryzykiem jak każda inna. Gdy wystawca weksla ogłosi upadłość, inwestor może nie odzyskać pieniędzy.

Sprawą tzw. oprocentowanych weksli inwestycyjnych zainteresował się również UOKiK. W ocenie urzędu to próba ominięcia przepisów o emisji obligacji korporacyjnych. Prezes UOKiK nie wyklucza wszczęcia postępowań wyjaśniających.

– Po kłopotach z obligacjami korporacyjnymi, uregulowaniu ich oferowania oraz obrotu przepisami prawnymi przedsiębiorcy wykreowali alternatywny sposób pozyskiwania kapitału. (…) Apeluję, aby konsumenci ostrożnie podchodzili do ofert inwestycji w weksle. Weksel nie podlega bowiem m.in. ustawie o ofercie publicznej czy ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Oznacza to, że pieniądze (…) nie są odpowiednio chronione – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.

Prezes UOKiK dodaje, że w przepisach nie istnieje pojęcie weksla inwestycyjnego. Zostało ono wymyślone przez przedsiębiorców na określenie kolejnego produktu umożliwiającego im pozyskanie kapitału. W prawie wekslowym znajdziemy jedynie pojęcie weksla. Osoba lub firma, która podpisuje się na wekslu, musi oddać pożyczoną sumę pieniędzy wraz z odsetkami, jeśli oprocentowanie zostanie zastrzeżone w treści weksla. Celem zwykłego weksla jest dodatkowe zabezpieczenie długu.

Co radzi KNF?

Przed decyzją o ewentualnym zakupie weksli inwestycyjnych warto zadać sobie pytanie, w co naprawdę inwestujemy i czy mamy na ten temat rzetelną wiedzę?

• Upewnij się, czy informacja o gwarantowanej stopie zwrotu (np. 10 proc. w skali roku) i bezpieczeństwie inwestycji jest wiarygodna oraz czy istnieją analizy i dokumenty, które to potwierdzają. Jeśli działalność Przedsiębiorcy nie przyniesie oczekiwanych zysków, możesz nie odzyskać swoich pieniędzy. Nie ma bezpiecznych inwestycji – każda inwestycja jest obarczona ryzykiem – im wyższa stopa zwrotu tym wyższe ryzyko.
• Bądź świadomy, że weksle inwestycyjne nie są objęte gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. W przypadku upadłości przedsiębiorcy albo spółki wystawiającej weksle inwestycyjne możesz nie odzyskać swoich pieniędzy.
• Zwróć uwagę, że nie ma obowiązku przedstawiania inwestorowi dokumentu ofertowego weksli inwestycyjnych ani wymaganych prawem informacji na ich temat. Ponieważ nie jesteś stroną umowy pomiędzy spółką a przedsiębiorcą, możesz nie otrzymać rzetelnych informacji o spółce, kondycji finansowej przedsiębiorcy, wartości zabezpieczenia weksla inwestycyjnego, ryzyku ani przedsięwzięciu na którego realizację powierzasz swoje środki.
• Weź pod uwagę ryzyko niewypłacalności przedsiębiorcy. Ponieważ oferowana Ci jest wysoka stopa zwrotu – oznacza to, że koszty tego rodzaju finansowania dla Przedsiębiorcy są o wiele wyższe niż przy użyciu tradycyjnych metod co oznaczać może, że z niewiadomych Tobie powodów nie może on liczyć na kredyt bankowy lub wyemitowanie obligacji.
• Licz się z tym, że zabezpieczenie na nieruchomości wiąże się z ryzykami. Nie ma pewności czy wycena zabezpieczenia jest rzetelna i czy wartość nieruchomości pokryje Twoje roszczenia.
• Miej na uwadze, że spółka wystawiająca weksel inwestycyjny nie podlega nadzorowi KNF. Jako inwestor nie możesz liczyć na zastosowanie środków nadzorczych przysługujących KNF w stosunku do podmiotów rynku finansowego.
• Pamiętaj, że w przepisach nie istnieje pojęcie „weksla inwestycyjnego”. Celem „zwykłego” weksla jest dodatkowe zabezpieczenie długu, nie pełni funkcji inwestycyjnej. Weksel nie jest instrumentem finansowym.