
Marazm na rynku VC. Trzeci kwartał przyniósł dwucyfrowy spadek inwestycji w Polsce
O 54 proc. spadła suma finansowania polskich, innowacyjnych spółek za pierwsze trzy kwartały 2023 roku względem tego samego okresu 2022 roku. 74 polskie i zagraniczne fundusze zasiliły 95 spółek łączną kwotą 1,297 mld zł. W samym trzecim kwartale było to 424 mln zł. Największy spadek odnotowano w regionie CEE (-76 proc.). Siedem transakcji miało wartość powyżej 10 mln zł: KYP.ai, AI Clearing, Inuru, Hexacore, Oasis Diagnostics, Fresh Inset oraz jedna nieujawniona. 29 z 95 inwestycji odbyła się z udziałem funduszy PFR Ventures, zapewniając 37 proc. kapitału.
– W trzecim kwartale odnotowaliśmy istotny spadek liczby rund seed. Ma to związek z nałożeniem się dwóch zjawisk: globalnym spadkiem wycen i liczby transakcji, ale również z kończącym się horyzontem programu POIR, który wkrótce zostanie zastąpiony przez FENG. Równolegle wzrosła liczba rund A i B. To oznacza, że do bardziej rozwiniętych spółek w końcu trafił kapitał. Mimo ogólnych spadków polski rynek jest w zupełnie innym miejscu niż jeszcze 5 lat temu. Już teraz przebiliśmy barierę z 2019 i 2020 roku – powiedział Maciej Ćwikiewicz, prezes PFR Ventures.
Obserwuje się spadek liczby relatywnie niedużych transakcji. Po raz pierwszy od ponad roku odnotowano poniżej 100 transakcji zalążkowych (78), przez co największe inwestycje silniej oddziaływały na średnią. W analizowanym okresie wzrosła średnia wartość transakcji do 4,5 mln zł. Mediana jednak wciąż oscyluje w okolicach 1 mln zł. Zespół analityczny przewiduje, iż w kolejnych kwartałach możemy mieć spadki w wartości średniej transakcji, z uwagi na zakończenie okresów inwestycyjnych funduszy programu POIR, finansowanych przez PFR Ventures i NCBR.
Struktura finansowania polskich startupów w 2023 roku wróciła do kształtu sprzed boomu na rynku Venture Capital z lat 2021-2022. W polskie spółki inwestują głównie rodzime fundusze i mogą się pochwalić 60 proc. udziałem w dostarczonym kapitale. Kolejne 22 proc. stanowiły koinwestycje z międzynarodowymi partnerami, a pozostałe 18 proc. przypada funduszom międzynarodowym.
Jak polskie fundusze inwestują w spółki zagraniczne
Pewne trudności na polskim rynku nie przekładają się na wyhamowanie inwestycji polskich funduszy w podmioty zagraniczne. Od 2019 w tym aspekcie mamy trend wzrostowy. W samym trzecim kwartale mieliśmy 14 transakcji na łączną kwotę 86 mln zł. Łącznie w 2023 roku już przebiliśmy poziomy z całego 2022 roku zarówno pod względem wartości transakcji (242 mln zł vs. 233 mln zł), jak i ich liczby (44 vs. 37). Czwarty kwartał może przynieść nowe rekordy inwestycji zagranicznych.
– Warto podkreślić, iż pomimo międzynarodowego charakteru tych inwestycji, przynoszą one korzyści również polskiej gospodarce. Często wiążą się one z otwarciem oddziałów spółek w Polsce, co nie tylko oznacza wzrost zatrudnienia w kraju, lecz również umożliwia prowadzenie najlepszych praktyk oraz nowoczesnych technologii na lokalny rynek – komentuje Dmytro Golournyi, analityk inwestycyjny PFR Ventures.

Inwestycje polskich zespołów w zagraniczne spółki. Źródło: raport PFR Ventures/Inovo VC
Do najciekawszych transakcji kwartału należało finansowanie spółek AI Clearing i Inuru. AI Clearing, platforma do autonomicznego śledzenia postępu prac i kontroli jakości w branży budowlanej wykorzystująca sztuczną inteligencję, pozyskała 58 mln zł w ramach rundy A. Z kolei Inuru, spółka zajmująca się technologią „drukowania światłem” przy wykorzystaniu diod OLED, w rundzie B pozyskała 48 mln zł.