S&P: Globalny protekcjonizm może zachęcać sektor automotive do nearshoringu w CEE Fot. Pexels
– Globalne zakłócenia w handlu i przejście na pojazdy elektryczne mogą stworzyć możliwości dla niektórych krajów Europy Środkowo-Wschodniej ze względu na zmiany strukturalne i geopolityczne interesy decydentów:
– Nearshoring: W przypadku wzrostu ceł w UE i globalnego protekcjonizmu handlowego nearshoring w krajach Europy Środkowo-Wschodniej może wzrosnąć, ponieważ zachodnioeuropejscy producenci OEM mogą przenieść więcej produkcji do regionu, aby złagodzić ryzyko geopolityczne i obniżyć koszty operacyjne. Zmiana ta może wzmocnić działalność biznesową lokalnych banków.
– Inwestycje w produkcję pojazdów elektrycznych: Węgry i Serbia mogą przyciągnąć większe chińskie inwestycje w produkcję baterii do pojazdów elektrycznych, stwarzając nowe możliwości dla obu krajów. Jednak unijne cła na pojazdy elektryczne mogą stanowić przeszkodę. Warto zauważyć, że niektóre duże chińskie banki działają lokalnie za pośrednictwem spółek zależnych i aktywnie monitorują inwestycje i możliwości w regionie Europy Środkowo-Wschodniej – czytamy w raporcie „Banking Brief: CEE Banks Can Stomach Headwinds In The Auto Industry”.
Jednak, w ocenie agencji, niepewność związana z potencjalnymi amerykańskimi cłami na import lekkich pojazdów, bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych w UE od 2025 r. oraz intensywna konkurencja ze strony chińskich producentów na rynkach europejskich będą nadal stanowić wyzwania dla sektora motoryzacyjnego.
– Przewidujemy, że banki w Europie Środkowo-Wschodniej zwiększą kontrolę nad kredytobiorcami z branży motoryzacyjnej i powiązanych sektorów. Jest jednak mało prawdopodobne, aby działalność kredytowa została ograniczona ze względu na solidne bilanse większości producentów OEM i możliwości obsługi zadłużenia. Maksymalne limity kredytowe dla poszczególnych sektorów, w tym sektora motoryzacyjnego, są dobrze zdefiniowane w ramach apetytu na ryzyko lokalnych banków. Ponadto wiele dużych banków w krajach Europy Środkowo-Wschodniej korzysta ze standardów zarządzania ryzykiem dostosowanych do ich większych zachodnioeuropejskich grup macierzystych – wskazano w raporcie.
S&P ocenia, że choć dalsze napięcia w branży motoryzacyjnej mogą prowadzić do dodatkowych strat kredytowych – głównie z powodu potencjalnych skutków ubocznych dla dostawców – to zyski i poziomy kapitału banków w Europie Środkowo-Wschodniej są wystarczająco silne, aby zaabsorbować uderzenie finansowe. Napięcia w sektorach o znaczeniu systemowym mogą również prowadzić do wsparcia rządowego, tak jak miało to miejsce podczas pandemii COVID-19.
– Podczas gdy bezpośrednia ekspozycja kredytowa banków z Europy Środkowo-Wschodniej na sektor motoryzacyjny jest stosunkowo niska i wynosi około 3-5 proc. całkowitych kredytów korporacyjnych, znaczne pogorszenie koniunktury może negatywnie wpłynąć na gospodarkę regionu i jakość aktywów banków poprzez skutki pośrednie. […] Niemniej jednak banki w Europie Środkowo-Wschodniej są dobrze dokapitalizowane, wysoce rentowne i poprawiły wskaźniki jakości aktywów, co zapewni solidne podstawy, jeśli w ich portfelach motoryzacyjnych pojawią się napięcia – podsumowano w materiale.
Sektor motoryzacyjny odpowiada za około 5-10 proc. PKB regionu Europy Środkowo-Wschodniej, z wartością dodaną brutto (WDB) na poziomie 4,1 proc. w 2023 r. w porównaniu z 3,1 proc. dla UE. Według stanu na 30 września 2024 r. około 5 proc. ludności w wieku produkcyjnym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej było zatrudnionych w tym sektorze. Zachodnioeuropejscy producenci OEM odgrywają istotną rolę w gospodarkach Europy Środkowo-Wschodniej ze względu na swoje duże zakłady produkcyjne w regionie. W szczególności Słowacja (6,6 proc. WDB z sektora motoryzacyjnego w 2023 r.), Czechy (5,6 proc.), Węgry (4,5 proc.) i Rumunia (4,5 proc.) są kluczowymi eksporterami pojazdów i części samochodowych na rynki Europy Zachodniej, wskazała agencja.
