Wartość niespłaconych zobowiązań finans. w Europie przekracza 1 bln euro
Europejski Bank Centralny uznał niedawno rosnącą wartość niespłacanych terminowo kredytów za drugie po geopolityce zagrożenie dla sektora finansowego na Starym Kontynencie, a zadłużenie konsumentów nadal rośnie. Jednocześnie europejski rynek obrotu i odzyskiwania wierzytelności przedstawia bardzo zróżnicowany obraz pod względem struktury geograficznej transakcji, jak i efektywności procesu odzyskiwania należności.
– Niespłacone zobowiązania finansowe, szacowane przez EBA, to już ok. 5 proc. wartości należności kredytowych w Europie. Według raportu firmy Debtwire, europejski rynek obrotu portfelami niespłaconych kredytów i pożyczek osiągnął w zeszłym roku 205 mld euro wartości księgowej brutto (GBV), na co składały się 142 transakcje. To znacznie więcej niż w latach ubiegłych – w 2017 roku było to 114 mld, a w 2016 roku 107 mld euro GBV. Największym oferentem były włoskie instytucje finansowe, na które przypadało aż 50 proc. całkowitej wartości transakcji. Gwarantem znacznej części tych aktywów była tamtejsza agencja rządowa GACS. Podmioty hiszpańskie sprzedały wierzytelności o wartości 43 mld euro, zaś kolejni oferenci pochodzili z Grecji, Cypru i Portugalii, a więc krajów, które od wielu lat mają problemy z niespłaconymi kredytami i znalazły się w kryzysie wymagając bailoutu – czytamy w komunikacie.
Podmiotami, które w skali Europy pozbyły się długów o największej wartości były: Banca Monte dei Paschi di Siena (27,8 mld), Popolare di Vicenzaand Veneto Banca (18 mld), Banco BPM (12,8 mld), BancoSabadell (12,6 mld), Caixa Bank (12,1 mld). Najwięcej niespłaconych kredytów zakupiły: amerykański Cerberus Capital Management (29,7 mld), SGA (18,3 mld), Loan Star Funds (15,7 mld), Intrum (13,7 mld) i Barclays (10 mld). W Polsce, według danych GUS, na koniec 2018 r. nominalna wartość wierzytelności, będących w posiadaniu 98 podmiotów, wyniosła 88,1 mld zł, przy czym wartość portfeli zarządzanych przez członków Związku Przedsiębiorstw Finansowych osiągnęła na koniec I kw. 2019 r. 86,3 mld zł, co oznacza, że posiadają oni 97 proc. wartości polskich wierzytelności.
Rynek zarządzania portfelami NLP jest w Europie bardzo rozproszony. Do największych europejskich graczy pod względem wartości zakupionych portfeli zaliczyć można szwedzki Intrum (20 proc. rynku) czy norweski Aktiv Kapital (część amerykańskiej PRA Group). Znaczącymi operatorami są także brytyjski Cabot czy Arrow. Na rynku nie brakuje konsolidacji – w zeszłym roku brytyjska Lowell Group przejęła skandynawską część Intrum Justitia, która wcześniej połączyła się z grupą Lindorff. Operacja ta związana była z wymogami Komisji Europejskiej, wynikającymi z konieczności zachowania konkurencyjności w sektorze. Intrum zawiązało też joint venture z włoskim Intesa Sanpaolo SpA, stając się największym graczem odzyskiwania należności na tym rynku.
– Takich porozumień i konsolidacji może w nadchodzącym okresie przybywać w wyniku możliwego pogorszenia portfeli kredytowych w sektorze bankowym, znacznego osłabienia aktywności europejskiej gospodarki, bardzo niskich stóp procentowych i niepewności związanej z Brexitem. Ten ostatni czynnik szczególnie daje o sobie znać na brytyjskim rynku zarządzania wierzytelnościami, co wpływa na wyceny tamtejszych firm, uniemożliwiając im wejście na giełdę jak to miało miejsce w przypadku Cabot Credit Management – powiedział prezes ZPF Andrzej Roter.
Konkurencja na rynku powoduje, że koszty nabycia portfeli wierzytelności rosną – stąd, o ile specjaliści od windykacji mogli odzyskać jeszcze przed pięciu laty dwu-trzykrotność wartości zakupu wierzytelności, obecnie jest to ok. 1,8 wartości lub jeszcze mniej. Najlepiej wypada pod tym względem sytuacja w krajach skandynawskich, co wynika w dużej części z faktu podawania do publicznej wiadomości informacji o dochodach osobistych wszystkich obywateli, łącznie z wygranymi w grach losowych. Większości klientów trudniej więc jest odmówić spłaty, wskazano także.
– W zeszłym roku działające w Polsce firmy windykacyjne, należące do Związku Przedsiębiorstw Finansowych, odzyskały ponad 2,7 mld zł, co – zgodnie z danymi GUS – stanowi 74 proc. wszystkich środków odzyskanych w 2018 r. przez branżę windykacyjną. Średni odzysk należności przez członków ZPF w zeszłym roku przekroczył 6 proc., co było najlepszym wynikiem od trzech lat. W I kwartale bieżącego roku przywrócili oni już do normalnego obiegu gospodarczego 1,12 mld zł – dodał Roter.
Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (wcześniejsza nazwa: Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców) powstał w 1999 roku i skupia ponad sto kluczowych przedsiębiorstw z rynku finansowego w Polsce, w tym banki, firmy zarządzające wierzytelnościami, doradców i pośredników finansowych, przedsiębiorstwa pożyczkowe, zarządzające informacją gospodarczą, sprzedające produkty odwróconej hipoteki w modelu sprzedażowym oraz przedsiębiorstwa z branży ubezpieczeniowej.
