Fot. Wikipedia
W dobie rosnącej automatyzacji oraz szerszego dostępu do zaawansowanych technologii drony bojowe zyskują na znaczeniu zarówno w działaniach wojskowych, jak i antyterrorystycznych operacjach na całym świecie. Irańskie drony Shahed mogą być wykorzystywane do misji rozpoznawczych, ale też do ataków z użyciem ładunków wybuchowych. Główne cechy ich funkcjonowania to:
- Zmniejszenie ryzyka personelu. Umożliwiają prowadzenie operacji bojowych bez bezpośredniego narażania życia żołnierzy, co jest szczególnie cenne w trudnych i niebezpiecznych misjach.
- Niskie koszty produkcji. Drony bojowe są znacznie tańsze w produkcji niż samoloty czy rakiety. Przykładowo wyprodukowanie irańskiego drona Shahed-136 pochłania ok. 50 tys. dolarów, podczas gdy starej generacji odrzutowiec F-16 kosztuje ok. 63 mld dolarów, czyli aż 1260 razy więcej. Drony mogą też być alternatywą względem rakiet krótkiego i średniego zasięgu, których ceny wahają się od 100 tys. do 3 mln dolarów.
- Wolne tempo lotu. Drony bojowe cechują się znacznie niższym tempem poruszania w porównaniu do rakiet i samolotów. Najszybsze z nich mogą osiągnąć prędkość do 7400 km/h, jednak większość modeli nie przekracza prędkości dźwięku na poziomie 1224 km/h.
- Wszechstronność zastosowania. Dużą ich zaletą jest ich wszechstronność. Mogą służyć zarówno do misji rozpoznawczych czy nadzorczych, jak i do precyzyjnych ataków. Są kluczowe w operacjach antyterrorystycznych, elektronicznej wojnie oraz w zadaniach humanitarnych, takich jak m.in. monitorowanie katastrof.
Z najnowszego raportu „Rynek Bezzałogowych Statków Powietrznych do Walki (UCAV)” wiemy, że wartość tego rynku w roku 2024 wynosi 26,2 mld USD. Do 2027 r. ma zaś osiągnąć 38,3 mld USD, z rocznym wskaźnikiem wzrostu (CAGR) na poziomie 7,9 proc.
Popyt na UCAV napędza ich rosnące wykorzystanie w zaawansowanych działaniach zbrojnych, opłacalność w monitorowaniu spornych granic oraz zwiększenie bezpieczeństwa. Znaczące inwestycje w badania i rozwój przez USA, Rosję, Chiny i inne kraje wpływają na rozwój tej branży, koncentrując się na wdrażaniu dużych ilości UCAV w celu zwiększenia efektywności wojskowej.
Analiza regionalna w raporcie wskazuje, że Azja i Pacyfik miały znaczący udział w rynku w 2023 r., z oczekiwanym najszybszym wzrostem w Ameryce Północnej we wskazanym okresie prognozy.
USA są liderem w rozwoju i wykorzystaniu UCAV, z modelami takimi jak MQ-9 Reaper i MQ-1 Predator, które były szeroko używane w konfliktach na całym świecie. Amerykańska technologia UCAV jest jedną z najbardziej zaawansowanych. Przykładami największych firm z tej branży są:
- BAE Systems. Brytyjska firma obronna i lotnicza, która rozwija i produkuje różnorodne systemy bezzałogowe, zarówno dla celów wojskowych, jak i cywilnych. Do modeli dronów, które produkuje, należą: Taranis, Mantis, Herti czy PHASA-35. W ciągu ostatnich 12 miesięcy akcje tego producenta zyskały 8 proc.
- Boeing. Amerykańska korporacja lotnicza i obronna, która projektuje, produkuje i sprzedaje samoloty, satelity, systemy obronne oraz zaawansowane technologie, w tym bezzałogowe statki powietrzne. Wśród modeli dronów, które produkuje Boeing, znajdują się m.in.: ScanEagle, Phantom Eye oraz MQ-25 Stingray. W ciągu ostatnich 12 miesięcy akcje Boeinga mimo sprzyjającego środowiska ekonomicznego straciły 17 proc. swojej wartości, znajdując się obecnie na swoich dwuletnich minimach.
- Lockheed Martin. Amerykańska korporacja działająca w sektorze obronny i technologii, która jest jednym z największych na świecie producentów w branżach: lotniczej, kosmicznej i bezpieczeństwa. Firma projektuje i wytwarza zaawansowane systemy lotnicze, w tym drony, które znajdują zastosowanie zarówno w sektorze wojskowym, jak i cywilnym. Do modeli dronów produkowanych przez Lockheed Martin należą: RQ-170 Sentinel, MQ-25 Stingray oraz seria Fury. W ciągu ostatnich 12 miesięcy, akcje Lockheed Martin nie radziły sobie najlepiej, tracąc 7 proc. wartości.
Autor: Grzegorz Dróżdż, analityk Conotoxia Ltd.
