Rok 2011 był fatalny dla inwestorów i siłą rzeczy nie mógł być dobry dla funduszy emerytalnych. Jak podają Analizy Online, wartość akcji w portfelach funduszy emerytalnych w ciągu roku stopniała z 81 mld zł do 70 mld zł. Z tej kwoty aż 42,8 mld zł było ulokowane w akcjach spółek z WIG20. To o 4 mld zł mniej niż rok wcześniej. Oprócz załamania koniunktury, swoje piętno na portfelach funduszy odcisnęło obniżenie składki przekazywanej z ZUS do OFE z 7,3 do 2,3 proc. Jeszcze w 2010 roku fundusze otrzymały z ZUS 22 mld zł, w zeszłym roku było to 15 mld zł, a w tym roku szacunki mówią o około 9 mld zł.
>> Codzienna wycena i skład portfeli dużych inwestorów, nie tylko funduszy >> Dostępne są bez opłat w serwisie StockWatch.pl
Każdy z 14 funduszy na koniec minionego roku był zaangażowany w przynajmniej jedną z 13 spółek z WIG20. Największy udział OFE trzymały w Bogdance, Asseco Poland oraz GTC. W pierwszej z nich udział spadł z 62,44 proc. do 59,51 proc., druga zanotowała wzrost z 39,53 proc. do 45,27 proc., a w trzeciej zaangażowanie tej grupy inwestorów skoczyło z 24,89 proc. do 35,70 proc. Do spółek najmniej docenianych przez OFE należy PGNiG (6,93 proc. wzrost z 5,80 proc.) oraz Telekomunikacja Polska (7,04 proc. spadek z 8,43 proc.). Niestety dla emerytów, były to w zeszłym roku jedyne spółki z WIG20, które zanotowały wzrost – stopa zwrotu w pierwszej przekraczała 15 proc., a w drugiej 3 proc. Ich miny mogą zrzednąć jeszcze bardziej kiedy zobaczą, że fundusze postanowiły zwiększyć swoje udziały w PBG (z 26,80 do 27,50 proc.), a więc w spółce, której kurs zanotował największy spadek w 2011 roku spośród wszystkich reprezentantów WIG20 (-66 proc.).
W minionym roku fundusze nie stroniły także od średnich spółek, ale tu mieliśmy do czynienia z bardziej selektywnym podejściem. Tylko w 7 akcjonariatach spółek z indeksu mWIG40 znalazły się wszystkie OFE. Liderem są Kęty (75,56 proc., wzrost z 67,41 proc.). Fundusze nie miały w zeszłym roku nosa do CD RED, jednego z liderów wzrostów. Tylko jedno OFE pojawiło się w tej spółce z niewielkim udziałem 1,14 proc. Natomiast niezłą intuicją wykazały OFE w wypadku innych wzrostowych spółek, tj. Cormay i Synthos. W pierwszej mieliśmy podwojenie obecności funduszy do 6 i wzrost udziałów z 9,14 do 10,46 proc., a w drugiej aż 13 OFE (wzrost udziałów z 16,83 do 19,79 proc.).
Różnie też przedstawia się zaangażowanie tych instytucji w akcje spółek, gdzie pieczę sprawują znani prywatni inwestorzy. NFI Midas, kontrolowany przez Zygmunta Solorza-Żaka, nie miał na koniec ubiegłego roku żadnego funduszu emerytalnego w akcjonariacie. Z kolei Petrolinvest, kojarzony z Ryszardem Krauze miał jedną taką ujawnioną instytucję, z symbolicznym udziałem 0,01 proc. Natomiast w Biotonie, innej spółce ze stajnie tego inwestora były cztery OFE z zaangażowaniem 5,64 proc (rok wcześniej trzy, z udziałami 0,73 proc.). Inne duże nazwiska też przyciągały fundusze: Boryszew wykazał wzrost z 1 do 3 i zwiększenie udziałów z 0,02 proc. do 3,25 proc., zaś w KOV zaangażowanie OFE podskoczyło z 6,08 proc. do 9,74 proc. W akcjonariacie pojawił się jeden nowy fundusz i teraz jest ich 4.
>> Aktualne składy indeksów i sektorów wraz ze statystykami obrotu i podstawowymi wskaźnikami >> Dostępne są w serwisie StockWatch.pl
Interesujące roszady z udziałem OFE odbywały się w małych spółkach. Spośród przedstawicieli sWIG80 fundusze wyraźnie polubiły dystrybutorów IT, których kursy różnie zachowywały się w zeszłym roku. Mocno zwiększyło się zaangażowanie OFE w ABC Data (z 14,35 do 17,27 proc.), AB (z 28,75 do 47,11 proc.) oraz Action (z 8,83 do 16,01 proc.). Jednak tylko w jednej spółce z indeksu sWIG80 mieliśmy pełną reprezentację wszystkich 14 OFE – była to Elektrobudowa z rekordowym udziałem w wysokości 77,29 proc., podobnym zresztą do tego z końca 2010 roku.
Większość małych spółek nie budzi jednak żadnego zainteresowania funduszy emerytalnych. Alchemia, Calatrava, Centrozap, EFH, Hawe, Herkules, Kofola, Krezus, Lubawa, Skotan i Wasko to spółki, w których akcjonariacie nie było żadnego OFE. Dla większości tych spółek ubiegły rok nie był najlepszy, ale w tej grupie znalazł się jeden z liderów ubiegłorocznych wzrostów – Krezus, który zyskał aż 140 proc. Zaledwie jeden fundusz znalazł się w akcjonariacie City Interactive z symbolicznym udziałem, a to była także jedna z niewielu spółek, której kurs pozytywie wyróżniał się w zeszłym roku.
Różne zachowanie zaprezentowały fundusze wobec spółek, które wpadły w problemy. Był widoczny odwrót od akcji Trakcji Tilty, której spółka zależna Poldim znalazła się w trudnej sytuacji, tu nastąpiła redukcja udziału z 24,30 do 15,24 proc. Inaczej było w Bomi – w spółce handlowej zmagającej się z restrukturyzacją, zaangażowanie OFE zwiększyło się z 24,35 do 25,86 proc.
>> Nie jest łatwo wybierać wzrostowe spółki, a na tak trudnym rynku rosną nieliczne. Przez ostatnie 12 miesięcy, tylko 7 papierów zarobiło więcej niż 50 proc., a jedna z nich jest nadal bardzo tania wskaźnikowo. >> Szczegółowe stopy zwrotu dla wszystkich spółek z GPW wraz ze wskaźnikami znajdują się w serwisie StockWatch.pl
