Rynek odebrał poniedziałkowy komunikat spółek z grupy PBG o ogłoszeniu upadłości tak, jak zwykle na to reaguje: gigantycznym spadkiem. Tak było w wypadku Toory, Jago, Swarzędza, Techmeksu i dwudziestu kilku innych spółek z GPW, które albo upadły i zostały zlikwidowane, albo nadal istnieją walcząc o przetrwanie. Dla inwestorów hasło upadłość jest najgorszym koszmarem, bo po nim puszczają nerwy, a kursy zaliczają tąpnięcie niezależnie od tego, jak nisko się znajdowały. Dokładnie taką reakcję obserwowaliśmy na dwóch niesławnych spółkach budowlanych. Zawieszenie handlu na równoważeniu ograniczyło z początku skalę przeceny, ale we wtorek uwolnione kursy runęły ze zdwojoną siłą. >> Zarządy spółek PBG, Hydrobudowa Polska i Aprivia wnioskują o upadłość.
Na rynku przeżywamy powtórkę z 2008 i początku 2009 roku, kiedy to spółki kładły się pokotem. Krosno, Odlewnie, Sfinks czy Monnari to tylko niektóre z ofiar poprzedniej fali kryzysu. Mimo, że na co dzień wiele przedsiębiorstw operuje na styk z gotówką, przy ogromnym zadłużeniu i znacznych zatorach płatniczych, zwykle dają sobie radę. W najgorszym wypadku mogą ratować się emisją akcji bądź wysoko oprocentowanych obligacji, bo takie możliwości daje rynek publiczny. Jednak w czasie kryzysu przychodzi test wytrzymałości i najsłabsze pękają. Tym razem zdaje się, że to dopiero początek. O tym, że upadających spółek będzie więcej, ostrzegano już wcześniej. Eksperci najbardziej przestrzegali właśnie przed branżą budowlaną. >> Sprawdź – Polska w bankructwach.
Ponad 50-proc. zjazd kursu budowlanych spółek już za moment przyciągnie spekulantów czyhających na szybki zarobek. Plotki o inwestorze, informacje o korespondencji z sądem, zmiana upadłości na likwidacyjną i na odwrót będą powodować skrajne emocje. Tak jest zawsze i na kursach też będzie to widać. Możliwe odreagowanie jest jednak niewielkim pocieszeniem dla posiadaczy akcji upadłych spółek budowlanych, zarówno drobnych inwestorów, jak i funduszy oraz znaczących akcjonariuszy. Drastyczna przecena zrobiła wszystkim w portfelu olbrzymią dziurę.
Upadłość to istne piekło dla inwestora, ponieważ niezależnie czy spółka przetrwa czy nie, powrót kursu do poziomu z dobrych czasów graniczy z cudem. Wystarczy spojrzeć na notowania takich spółek jak Duda czy Vistula. Lista firm z warszawskiej GPW, które ogłosiły upadłość jest długa, a PBG i HBP dodatkowo ją wydłużyły. StockWatch.pl zestawił najważniejsze upadłości i naliczył 28 spółek, które w różny sposób dotknęła:
- Advadis
- Anti
- Budostal-5
- Drewex
- DSS
- Duda
- Hydrobudowa Polska
- Intakus
- Interbud-Lublin
- Internet Group
- Irena
- Jago
- Kolastyna
- Krosno
- Monnari
- Odlewnie
- Orco Property Group
- PBG
- Pronox
- Sfinks
- Sky Europe
- Swarzędz
- Techmex
- Tonsil
- Toora
- Universal
- Vistula
- ZNTK Łapy
Część z nich to już historia, pozostali walczą o przetrwanie lub powoli dogorywają, mało która staje na nogi. Ktoś jeszcze Twoim zdaniem powinien znaleźć się na liście? Dopisz się w komentarzach pod tekstem.
>> Kolejnym spółkom z sektora grozi efekt domina. >> Budowlanka w gruzach i nie ma czego zbierać.
Inwestorzy nie są jednak całkowicie bezbronni, ponieważ bankructwo to złożony proces, który przy użyciu odpowiednich narzędzi można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć. Jednym z najskuteczniejszych jest wskaźnik Altmana, który na bieżąco mierzy kondycję finansową spółek i wskazuje potencjalnie zagrożone podmioty. Rating nadawany przez StockWatch.pl jak dotąd sprawdził się w zdecydowanej większości wypadków, przewidując problemy finansowe z kilkumiesięcznym, a czasem nawet kilkunastomiesięcznym wyprzedzeniem. Model oparty jest o dopasowany do polskiego rynku akcji wskaźnik Z”-score. Stosując metodę Altmana oceniającą stabilność finansową spółki można przewidzieć (z trafnością około 80 proc.) poważne problemy z płynnością lub wypłacalnością. Swoją skuteczność wykazał już wielokrotnie zapowiadając problemy w takich spółkach jak Swarzędz, Drewex czy IGroup. W wypadku PBG i Hydrobudowy rating nie zdążył jednak spaść do strefy zagrożonej. Wg stanu po I kwartale 2012 r., PBG otrzymało rating B+, a Hydrobudowa Polska rating B – oba w strefie niepewnej. Należy dodać, że rating aktualizowany jest raz na kwartał, a powyższy obraz dotyczy stanu na dzień 31 marca 2012 r. Dynamika ostrzegała jednak już wcześniej: rating PBG spadał od 4 kwartałów z poziomu A-, a rating Hydrobudowy już wiele razy ocierał się o poziom B i niższy.
Co ważne dla osób zainteresowanych spółkami na GPW, wskaźnik Z”-score przekłada się na rating kredytowy oznaczany symbolami literowymi, od AAA w dół aż do D. Uwaga: rating kredytowy nie ma nic wspólnego z ceną akcji ani rekomendacją. Przyznanie konkretnego ratingu klasyfikuje spółkę do jednej z trzech grup: strefa bezpieczna, niepewna oraz zagrożona. Wśród tych ostatnich ze sporym prawdopodobieństwem można mówić o zagrożeniu kontynuowania działalności na przestrzeni kolejnych 2 lat. Aktualnie wśród spółek, które monitoruje StockWatch.pl 222 firmy przebywają w strefie bezpiecznej, 105 jest oznaczone jako niepewne, a w strefie zagrożonej jest aż 108, tj. posiada rating na poziomie CCC lub D. >> Zobacz o które spółki chodzi sortując listę emitentów na głównym rynku.
Ważne zastrzeżenie: niski rating i czerwony kolor nie oznacza, że spółka jutro zniknie albo spadnie o 50 proc. Jest to ocena wiarygodności kredytowej, stworzona do celów wyceny obligacji. Jednak ma także zastosowanie do rynku akcji, gdzie pozwala odróżnić spółki silne od słabych. Oprócz odczytu aktualnej wartości, ważna jest analiza dynamiki ratingu, dostępna na indywidualnej stronie każdej spółki, oraz konkretna sytuacja finansowa, którą co kwartał omawiają analitycy StockWatch.pl. Odnośniki do analiz również dostępne są na stronie spółki. Rating oparty jest o skonsolidowany bilans na ostatni dzień ostatniego zaraportowanego okresu oraz skonsolidowany rachunek wyników za poprzednie 12 miesięcy. Wartość ratingu może spaść na niski poziom z powodu gorszego kwartału albo zaciągnięcia znacznych zobowiązań np. na inwestycje w powiększenie grupy, po czym w kolejnych kwartałach rating znów się poprawi. Podobnie, spółki o pozycji monopolistycznej, działające w detalu na ujemnym kapitale obrotowym, oraz banki o bardzo niskich kapitałach własnych jak na średni poziom w gospodarce, potrafią wykazywać niski rating bardzo długo, bez zagrożenia dla kontynuowania działalności. Jednak – ponieważ jak dotąd nie miała miejsce upadłość spółki o ratingu poziomu A i wyższego, ten wskaźnik sprawdza się bardzo dobrze, jako filtr i z powodzeniem stosowany jest przez inwestorów długoterminowych do unikania kłopotów.
>> Zainteresował Cię rating Altmana? >> Listę spółek w każdej ze stref z GPW i New Connect sprawdzisz korzystając ze skanera fundamentalnego w serwisie StockWatch.pl
