ZBP: Windfall tax zwiększyłby koszt kredytu, wakacje kredytowe – spowolniłyby dezinflację

ZBP podał w prezentacji, że „wyniki finansowe polskiego sektora w żadnym stopniu nie są nadmiarowe”, a rentowność sektora bankowego pozostaje niska (również na tle innych branż), choć stopy procentowe są wysokie.

– Polski sektor bankowy już dziś ponosi najwyższą spośród europejskich sektorów bankowych ‚opłatę solidarnościową’ w całości przeznaczaną na cele fiskalne (podatek bankowy). Oprócz tego banki finansują ponad 50 proc. potrzeb pożyczkowych państwa – wypełniając jednocześnie lukę po funduszach emerytalnych (reforma OFE) oraz zastępując inwestorów zagranicznych – czytamy w prezentacji.

W strukturze przychodów odsetkowych dominują przychody z instrumentów dłużnych (26,1 proc.). Przychody odsetkowe od kredytów mieszkaniowych stanowią 19% przychodów odsetkowych ogółem, wskazał Związek.

Jak zauważył, opodatkowanie zysków nadzwyczajnych związane z krótkookresowym podniesieniem stóp procentowych zastosowano m.in. w takich państwach jak: Czechy, Włochy, Hiszpania, Węgry, Słowacja, Rumunia, Łotwa, Litwa, Estonia.

– Obciążenie banków tym typem podatku ma wyłącznie funkcję fiskalną. Rozważając wprowadzenie tego typu podatku bankowego należałoby w pierwszej kolejności oszacować skutki kosztów alternatywnych, takich jak niższe wpływy podatkowe, dywidendy przeznaczone dla akcjonariuszy, wśród których znajduje się skarb państwa. Podatek od zysków nadzwyczajnych w większości był wprowadzany w tych państwach, gdzie nie funkcjonowała żadna inna forma fiskalnego podatku bankowego. Wyjątkiem były jedynie Węgry – czytamy dalej.

Jak podkreślił ZBP, każdy dodatkowy podatek podnosi koszty kredytu i ogranicza jego dostępność. W pierwszych miesiącach po prowadzeniu podatku bankowego oprocentowanie kredytów wzrosło o 0,27 pkt proc. (przy stopie referencyjnej na poziomie 1,5 proc.).

– Już dziś polski sektor bankowy ponosi koszty ‚opłaty solidarnościowej’ w postaci podatku bankowego przeznaczanego w 100 proc. na cele fiskalne. Dodatkowe zwiększanie obciążeń sektora bankowego zahamuje jego konkurencyjność, obniży zdolność do budowania kapitałów własnych adekwatnych do potrzeb finansowych polskiej gospodarki i ambicji Polaków. Wprowadzenie dodatkowych obciążeń zwiększy koszt kredytu. Dodatkowe zwiększanie obciążeń sektora bankowego obniży zdolność do finansowania gospodarki (przy braku realnej alternatywy dla sektora bankowego wynikającej ze słabości rynku kapitałowego) – podsumowano w prezentacji.

Już dziś mamy olbrzymi problem z kurczącym się poziomem inwestycji w polskiej gospodarce oraz „karlejącym portfelem kredytów” dla sfery realnej gospodarki, wskazał też Związek.

Odnosząc się do pomysłu powrotu do wakacji kredytowych, ZBP stwierdził, że wakacje kredytowe – a de facto moratoria kredytowe – nie służą do karania kogokolwiek, tylko do pomagania kredytobiorcom mającym realne trudności w obsłudze kredytów.

– Wakacje kredytowe – z definicji – mają charakter ekstraordynaryjny i krótkoterminowy (doraźny). Wprowadzanie wakacji kredytowych w warunkach spadających stóp procentowych jest irracjonalne. Wprowadzenie ‚karnych wakacji kredytowych’ dodatkowo nasili mechanizm wzrostu kosztu finansowania i ograniczenia dostępności kredytowej. Wprowadzenie wakacji kredytowych osłabi proces dezinflacji – potencjalnie przyczyni się do wzrostu inflacji (koszt dla całego społeczeństwa) – napisano w prezentacji.

Na początku czerwca Marszałek Sejmu i przewodniczący Polska 2050 Szymon Hołownia poinformował, że Polska 2050 chce wpisać do umowy koalicyjnej wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków (tzw. windfall tax) dla sektora bankowego. Zastrzegł, że jeśli banki przerzucą koszt tego podatku na klientów, Polska 2050 zaproponuje powrót do wakacji kredytowych.