ZBP: Liczba pozwów dot. sankcji kredytu darmowego to ponad 11-12 tys. na koniec 2024 r.
– Na koniec III kw. Mieliśmy ok. 10 tys. pozwów dotyczących sankcji kredytu darmowego. Nie mamy jeszcze pełnych danych za IV kwartał, ale oczekujemy, że ta liczba może sięgnąć ponad 11-12 tys. Obserwujemy 30-40 proc. wzrostu reklamacji kwartał do kwartału i to zaowocuje wzrostem spraw w sądach – powiedziała Wachnicka podczas telekonferencji z dziennikarzami.
– Około 1 tys. spraw już się zakończyło i ponad 80 proc. z nich zakończyło się na korzyść banków. To świadczy, że problem został wykreowany przez kancelarie prawne, które pozywają banki. Około 5,6 tys. spraw zostało wszczętych na podstawie cesji. 80 proc. reklamacji nie jest składana bezpośrednio przez klientów – dodała.
Zwróciła uwagę na niedoskonałość prawa, które – jej zdaniem – ułatwia wykorzystywania sankcji kredytu darmowego przez kancelarie prawne.
– Polska ma najsurowsze rozwiązania dotyczące sankcji [kredytu darmowego]. Głównym grzechem polskich rozwiązań dotyczących sankcji jest nieproporcjonalność. Podlega jej również naruszenie, które nie ma wpływu na sytuację konsumenta, zmaterializuje się ona nawet przy pomyłce na korzyść konsumenta – stwierdziła Wachnicka.
Jak poinformowała, ZBP przygotował propozycje zmian w prawie dotyczącym sankcji kredytu darmowego.
Propozycje przewidują m. in.:
* Jeżeli kredytodawca naruszy obowiązki (skutkujące obecnie SKD) wg nowej propozycji, konsument będzie obowiązany do zwrotu kredytu z odsetkami w wysokości tylko połowy odsetek umownych bez innych kosztów kredytu;
*Powiązanie sankcji z rodzajem naruszonych obowiązków informacyjnych, np. naruszenie przepisów o pozaodsetkowych kosztach konsument zwraca kredyt bez pozaodsetkowych kosztów;
*Ograniczenie katalogu obowiązków informacyjnych, do tych, których niepodanie lub błędne wskazanie ma faktyczne znaczenie z perspektywy praw i interesów konsumentów (zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – TSUE);
*Doprecyzowanie, że sankcja ma zastosowanie do błędów, które mogły pozbawić konsumenta możliwości dokonania oceny zakresu ciążącego na nim zobowiązania i przez to mogły mieć wpływ na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;
* Doprecyzowanie terminu wygaśnięcia roszczenia konsumenta – obecne przepisy, które odnoszą się do terminu roku od dnia wykonania umowy stwarzają istotne wątpliwości interpretacyjne, czy termin ten należy zatem liczyć od daty wypłaty kredytu, czy daty spłaty ostatniej raty – faktycznej, czy też tej określonej w harmonogramie.
Wachnicka poinformowała, że obecnie w TSUE jest 6 zapytań prejudycalnych od polskich sądów dotyczących sankcji kredytu darmowego. Zwróciła uwagę, że w swoich dotychczasowych rozstrzygnięciach TSUE stwierdził, że sankcją może być objęte tylko istotne naruszenie interesów konsumenta i powinna być ona proporcjonalna do skali naruszeń.
