Aktualizacja 12 stycznia 2023 r.
Amatorzy zwykle kupują na górce
StockWatch.pl na rynku funkcjonuje od 2008 r. W tym czasie giełda miała swoje lepsze i gorsze momenty oraz cieszyła się mniejszym lub większym zainteresowaniem inwestorów. Ostatnia duża fala wzrostu zainteresowania giełdą przyszła po panicznej wyprzedaży akcji w marcu 2020 r. Szybko okazało się, że rynek przecenił wpływ pandemii na wyniki spółek, a także że sporo z nich wręcz zyska na zmianie naszych zachowań, dostarczaniu sprzętu medycznego, czy oprogramowania do pracy zdalnej. Trudno było wtedy kupić takie kilka spółek, aby do dzisiaj być na minusie. Lata 2020 i 2021 upłynęły na wzrostach napędzanych niskimi stopami procentowymi i licznymi programami pomocowymi, które miały wspierać gospodarkę. To dawało inwestorom złudne wrażenie, że nie trzeba mieć wiedzy na temat funkcjonowania rynku i inwestycji, aby osiągać na giełdzie wysokie stopy zwrotu. To niestety prowadzi do zbytniej pewności siebie, podejmowania nadmiernego ryzyka i w efekcie strat, które mogą prowadzić do życiowych dramatów.
Według danych KDPW, w marcu liczba rachunków maklerskich zwiększyła się o blisko 30 tys. To najwyższy wynik na przestrzeni 9 lat. Źródło: StockWatch.pl/Puls Biznesu
Lepiej stracić okazję niż pieniądze
W czasie hossy łatwiej o zyski, ale nigdy nie jest za późno na rozpoczęcie inwestycji i nie warto się z tym spieszyć. Nie zabieramy się za wymianę instalacji elektrycznej w domu po przeczytaniu porad na forum tematycznym czy przeczytaniu książki Instalacje elektryczne dla początkujących. Podobnie jest z giełdą. Na grupach dyskusyjnych można się spotkać z poradami, że najlepiej uczyć się na błędach i warto od razu kupić jakieś akcje, choćby za małą kwotę. W mojej ocenie to sposób na szybką stratę pieniędzy, które można przeznaczyć np. na zakup książek czy kursów. Zaznaczam tu jednak, że należy zachować szczególną ostrożność. W trakcie każdej hossy pojawiają się samozwańczy eksperci, którzy na blogach, YouTubie, czy zamkniętych forach przekonują, że są w stanie nauczyć inwestować każdego, że nie jest to trudne i nie ma na co czekać. Inwestowanie nie jest łatwe. Jeżeli ktoś twierdzi, że znalazł sposób na zarabianie na giełdzie i daje jakieś gwarancje, to znaczy że gwarantowany jest jedynie jego zysk ze sprzedaży szkoleń. Doradcy za prowizję rekomendowali emerytom obligacje GetBacku i również gwarantowali zyski …
Ta popularna w sieci grafika doskonale obrazuje jak i dlaczego inwestorzy, którzy albo nie mają planu (a jeśli go mają, to się go nie trzymają) ponoszą straty na rynku.
Aby inwestować racjonalnie należy poznać najpierw przynajmniej podstawowe mechanizmy działania rynku, źródła informacji, prawa i obowiązki akcjonariusza, sposoby analizowania wykresów, danych i informacji, a także aspekty psychologiczne. Poznanie podstaw nie zajmuje aż tak dużo czasu, ale pozwala ocenić czy inwestowanie jest w ogóle zajęciem dla nas i nie dać się nabrać na drogie usługi pseudoekspertów.
Wycena spółki w sześć sekund
Najpopularniejszym błędem początkujących inwestorów są uproszczenia takie jak stosowanie wskaźników bez ich rozumienia. Za przykład weźmy popularny wskaźnik Cena/Zysk. Zacznijmy od pytania, za ile właściciel będzie skłonny sprzedać spółkę, która zarabia średnio 1 mln zł rocznie? Według książkowej teorii, za kilkanaście razy więcej. Przy cenie 15 mln zł wskaźnik Cena/Zysk wyniesie 15, a inwestycja zwróci się nabywcy po 15 latach.
Nie da się jednak sprowadzić inwestowania do jednego wskaźnika i w kilka sekund ocenić czy spółka jest tania czy droga. W praktyce na wycenę wpływa wiele czynników. Co jeżeli spółka w 2020 r. zarobiła 1 mln zł, ale istnieje perspektywa dynamicznego wzrostu zysku w kolejnych latach? Albo spadku. Czy zysk na poziomie 1 mln zł przekłada się na wpływ realnych pieniędzy do spółki, czy został wykreowany przez sztuczki księgowe? Czy zysk jest powtarzalny, czy wynika z jednorazowej transakcji np. sprzedaży części firmy lub aktywów? Co jeżeli rozwój jest finansowany drogim kredytem, który uda się spłacić tylko w bardzo pozytywnym scenariuszu rynkowym? Jaką pozycję negocjacyjną ma potencjalny nabywca 5 proc. akcji, a jaką nabywca 100 proc? Jaką ma, gdy spółka ma problemy finansowe, a jaką gdy kasa jest pełna? I tak dalej.
Przeanalizujmy przypadek CD Projektu na początku grudnia 2020 r., przed premierą flagowej gry Cyberpunk 2077. Zysk za ostatnie 12 miesięcy wynosił wtedy niecałe 300 mln zł, a wskaźnik C/Z ponad 100. Czy było drogo? Czy to oznacza, że potencjalny nabywca 100 proc. akcji spółki czekałby ponad 100 lat na zwrot z inwestycji? Według wielu „ekspertów” komentujących wycenę na forach i facebookowych grupach, tak właśnie było. W rzeczywistości, spółka prowadzi nietypową działalność, w której przez kilka lat pracuje nad jednym projektem, a większość zysków osiąga w ciągu pierwszego kwartału od premiery gry. Wskaźnik informuje o przeszłości, a wycena giełdowa patrzy w przyszłość. Rynek w 2020 roku starał się ocenić m.in. szanse na sukces Cyberpunka, liczbę sprzedanych kopii gry, średnią cenę, długość cyklu życia produktu i wpływ tych czynników na cenę. Wynik tych prób jest widoczny na wykresie spółki.
Analiza wskaźnikowa CD Projektu niezmiennie od wielu lat sygnalizuje przewartościowanie akcji. Kliknij, aby powiększyć.
W portalu znajdziesz dziesiątki wskaźników i danych finansowych spółek. Dokładamy starań, aby były poprawne i uwzględniały aktualne dane, ale liczone są automatycznie na podstawie wzorów i trzeba umieć je wykorzystać.
Przyczyna wzrostu/spadku ceny jest zawsze taka sama
Cena rynkowa jest zawsze wynikiem spotkania się ze sobą popytu i podaży. Wcześniej wskazałem zaledwie kilka czynników, które mogą decydować o wycenie, ale inwestorzy codziennie muszą sobie odpowiedzieć na pytania – kupić? sprzedać? Wielu z nich, szczególnie tych początkujących, nie zastanawia się, ile kopii gry musi sprzedać w ciągu roku CD Projekt, aby wycena na poziomie 30 mld zł była choć w miarę racjonalna. Cena rynkowa może nawet przez długi czas znacząco różnić się od racjonalnej, logicznie uzasadnionej wyceny, ale warto ją znać, ponieważ ostatecznie kupujemy akcje realnie działającego przedsiębiorstwa. Nie mamy wpływu na decyzje zarządcze, ale posiadamy mały ułamek firmy i cena tego ułamka zależy od jej wyników. Nawet jeżeli my jej nie analizujemy, to inwestorzy dysponujący dużymi pieniędzmi już tak.
Cena może być również zaniżona, ponieważ akcje sprzedają znaczący akcjonariusze np. fundusze inwestycyjne, czy emerytalne, które muszą sprzedać akcje, aby oddać pieniądze inwestorom lub państwu. Mogą to być również założyciele i kadra zarządzająca. Każdy z nich ma przecież własne życie i może w pewnym momencie rozwoju spółki chcieć sprzedać część posiadanych akcji, aby wykorzystać je na cele prywatne. A może wie, że perspektywy spółki nie są aż tak dobre jak twierdzą inwestorzy i wykorzystuje okazję do pozbycia się akcji po atrakcyjnej cenie?
Na szczęście, prawo obliguje spółki i osoby zasiadające w ich organach do informowania wszystkich inwestorów o ważnych wydarzeniach mogących wpływać na wycenę. Służy do tego Elektroniczny System Przekazywania Informacji (w skrócie ESPI). To właśnie w komunikatach znajdziecie informacje o sprzedaży lub zakupie akcji przez prezesa, zawartym dużym kontrakcie, wynikach każdego kwartału czy zmianach we władzach firmy. Prawo ogranicza również możliwość wykorzystania przekazu marketingowego w takim oficjalnym komunikacie, w przeciwieństwie do wystąpień publicznych prezesów, czy prezentacji dostępnych na stronach spółek.
Tu również jednak trzeba zachować szczególną ostrożność. Ponownie posłużę się przykładem dotyczącym spółek gamingowych. Gry w dystrybucji cyfrowej trafiają na globalny rynek. Jeżeli odpowiadają na potrzeby graczy, mogą przełożyć się na ogromne zyski dla spółki i inwestora. Ale nie muszą. Należy sprawdzić jaki jest model biznesowy spółki, kto grę pisze, kto wydaje i kto finansuje, ile podmiotów stoi w kolejce do podziału ewentualnego zysku. Może okazać się, że komunikat o świetnej sprzedaży gry na premierze nie ma żadnego znaczenia dla wyników spółki, ponieważ całe wynagrodzenie za jej napisanie dostała ona z góry i jest już dawno uwzględnione w opublikowanych wynikach. Trzeba również pamiętać o ryzyku łamania prawa przez spółki i zarządy. Z łapaniem i karaniem oszustów w Polsce… bywa różnie.
Gdzie znaleźć informacje?
Do głównych źródeł informacji na temat spółek możemy zaliczyć:
- oficjalne komunikaty w kanale ESPI
- media takie jak portale internetowe, blogi, telewizja, czy radio
- fora dyskusyjne i grupy w mediach społecznościowych
- analizy instytucji finansowych takich jak domy maklerskie
W StockWatch.pl wszystkie komunikaty ESPI udostępniamy na tej stronie. Są one dostępne za darmo. Dodatkowo agregujemy zawarte w nich informacje.
Kliknij, aby powiększyć.
W prawym górnym rogu strony znajduje się wyszukiwarka, która pozwala wyszukać wszystkie notowane na polskiej giełdzie spółki. Na podstronach każdej z nich znajdziesz m.in. profil działalności, terminy raportów, wiadomości, akcjonariat, wykres cenowy, dane finansowe i wskaźniki na nich oparte. Większość danych jest dostępna za darmo. W wyszukiwarce można znaleźć również notowania podstawowych walut, surowców i 500 największych amerykańskich spółek wchodzących w skład indeksu S&P500.
Co miesiąc publikujemy również kilkaset artykułów na temat wydarzeń rynkowych. Nie importujemy ich automatycznie z agencji informacyjnych i nie wklejamy gotowych notatek prasowych przesłanych przez spółki. Wybieramy dla Was najważniejsze artykuły i oczyszczamy ze zbędnego przekazu reklamowego. Ponownie, ze zdecydowaną większością materiałów możecie zapoznać się za darmo.
Prowadzimy również moderowane forum dyskusyjne, na którym dbamy o merytoryczną i kulturalną dyskusję dotyczącą spółek giełdowych i inwestycji. Usuwamy z forum wszystkie niemerytoryczne, niekulturalne i niechlujne wpisy, które utrudniają użytkownikom szybkie znalezienie na forum ważnych informacji i wymianę poglądów.
Kliknij, aby powiększyć.
Dbamy również o to, aby inwestorzy mogli szybko sprawdzić kursy obserwowanych walorów i dowiedzieć się w których spółkach dzieje się teraz coś ciekawego. W tabeli na górze strony głównej sprawdzicie gorące spadki, wzrosty, komunikaty, a także notowania obserwowanych spółek i indeksów. Domyślnie prezentujemy 5 wyników, ale kliknięcie w strzałkę rozwija listę aż 50 pozycji. Za ważnymi wydarzeniami w biznesach notowanych firm idą duże zmiany cen, obrotów, czy liczby transakcji. Nasze algorytmy analizują szereg wskaźników dotyczących zachowania kursów i wskazują spółki, których zachowanie odbiega od normy. Nad tabelką prezentujemy również notowania dziesięciu ostatnio odwiedzonych spółek. Rozbudowaną wersję tej tabeli znajdziesz na podstronie, gdzie prezentujemy wszystkie notowania giełdowe.
Zakładka „Obserwowane” we wspomnianej powyżej tabeli jest jednym z wielu miejsc, gdzie masz dostęp do swojej listy obserwowanych spółek. Możesz z niej skorzystać również klikając „Pokaż filtry” na stronie narzędzia do analizy technicznej, w skanerze akcji, rankingu wycen, podstronie dotyczącej dywidend, czy liście komunikatów. Dzięki temu szybciej znajdziesz informacje dotyczące spółek, które masz w portfelu lub rozważasz ich zakup. Dostaniesz również powiadomienie mailowe o planowanym czacie z prezesem, a także o opublikowanej analizie sprawozdania. Abonenci Strefy Premium otrzymują również powiadomienia mailowe o wszystkich komunikatach ESPI/EBI obserwowanych spółek. W panelu użytkownika znajdziesz również datę dodania spółki do listy i zmianę procentową od początku obserwacji.
Najprostszym sposobem na dodanie spółki do listy obserwowanych jest znalezienie jej w wyszukiwarce w prawym górnym rogu strony i kliknięcie przycisku Obserwuj tę spółkę. Można to jednak zrobić również w kilku innych miejscach w portalu np. na stronach indeksów, sektorów, czy w skanerach akcji. Co ważne, wszystkie wspomniane funkcje są darmowe. Wystarczy założyć konto. Nie wymagamy podawania szczegółowych danych osobowych, ani wyrażania zgody marketingowej.
Gdzie szukać wiedzy i analiz?
Oferujemy również profesjonalne wsparcie analityczne w płatnej Strefie Premium. Co roku publikujemy w niej ponad 200 omówień sprawozdań finansowych spółek, a także ok. 400 analiz wykresów cenowych. Spółki do analizy wybierają sami abonenci. Za ich przygotowanie odpowiadają wykwalifikowani analitycy z wieloletnim doświadczeniem rynkowym. Poza analizami w Strefie Premium otrzymujesz dodatkowe dane, wskaźniki, powiadomienia mailowe i narzędzia wspomagające inwestowanie. Ze tej usługi korzystają analitycy biur maklerskich, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, a także indywidualni inwestorzy, którzy znają już podstawy funkcjonowania rynku i szukają pomocy w analizie biznesów spółek giełdowych.
Kliknij, aby powiększyć.
Prowadzimy również wzorcowy portfel inwestycyjny. Celem projektu Cztery Fazy Rynku jest edukacja inwestorów w zakresie budowania i praktycznego wykorzystania strategii inwestycyjnych. Jest on kierowany zarówno do osób z doświadczeniem inwestycyjnym, które oczekują wsparcia w typowaniu spółek i chcą się rozwijać oraz do początkujących, którzy nie mają jeszcze konta maklerskiego i nie wiedzą jak działa rynek. W przeciwieństwie do wielu usług dostępnych na rynku, nasz portfel to nie demo czy transakcje robione w Excelu. Inwestujemy realne środki na prawdziwym rachunku maklerskim, a stopa zwrotu uwzględnia koszty takie jak prowizje. Dwa razy w tygodniu publikowany jest biuletyn omawiający zachowanie rynku i zajętych pozycji. To właśnie dzięki obserwacji realnych transakcji i analiz prowadzącego subskrybenci mogą poznać specyfikę inwestycji na polskiej giełdzie i wykorzystać praktyczną wiedzę w swoich inwestycjach. Poza regularnym omówieniem sytuacji w portfelu, prowadzący odpowiada na pytania subskrybentów dotyczące innych walorów, a także tłumaczy tajniki analizy technicznej i mechanizmy rynkowe.
Nie jest to jednak miejsce gdzie znajdziesz jakiś magiczny sposób na zarabianie na giełdzie i zagwarantujemy Ci zyski. To po prostu miejsce, gdzie możesz obserwować działania inwestora, który zarabia na giełdzie od ponad 10 lat. Dopóki nie poczujesz się na tyle pewnie, aby zainwestować własne pieniądze, możesz obserwować jak robi to ktoś inny. Cennym źródłem wiedzy jest również archiwum biuletynów. Możesz sprawdzić jak prowadzący zachowywał się podczas panicznych spadków w 2020 r. i dynamicznych wzrostów w kilkunastu kolejnych miesiącach.
Trzecią z usług jest szkolenie Skuteczna analiza techniczna. W sieci popularne jest hasło, że analiza techniczna nie działa, ale twierdzą tak głównie początkujący inwestorzy, którzy jej nie rozumieją. Prowadzący projekt Cztery Fazy Rynku (i szkolenie) od 10 lat zarabia wykorzystując głównie tę metodę. Nie da się sprowadzić inwestowania do kilku cyferek i prostych sygnałów kup/sprzedaj (patrz przykład wskaźnika C/Z). Różnie definiuje się również samą analizę techniczną. Dzięki naszemu szkoleniu dowiesz się jak czytać wykresy cenowe, jak prawidłowo prowadzić pozycję, ustawiać zlecenia zabezpieczające stop loss, zarządzać ryzykiem portfela inwestycyjnego i jakie pułapki psychologiczne czekają na inwestora.
Bogactwo funkcji i możliwości
W jednym tekście nie da się wszystkiego wyjaśnić i wskazać jedynie słusznej drogi. Moim celem było jedynie wzbudzenie zainteresowania i wskazanie, gdzie możecie szukać informacji i wiedzy. W większości za darmo, ale wymaga to czasu i chęci. Do wyboru masz również usługi płatne, które ułatwią inwestowanie lub pomogą usystematyzować i przyspieszyć naukę. Poniżej przedstawiam listę linków, które warto odwiedzić, a nie udało się ich sprytnie zmieścić w tym i tak już długim tekście. Życzę samych udanych inwestycji!
- Lista artykułów edukacyjnych
- Terminarz raportów finansowych
- Zestawienie IPO (pierwszych ofert publicznych)
- Zestawienie planowanych i wypłaconych dywidend
- Aktualna lista rekomendacji maklerskich
- Tabela z transakcjami znaczących akcjonariuszy
- Wydzielony serwis rynku obligacji Catalyst
- Bezpłatne narzędzie do analizy technicznej
- Informacje na temat sektorów giełdowych np. Gaming i Biotech
- Ranking kapitalizacji spółek giełdowych
- Indywidualne kroniki giełdowe użytkowników StockWatch.pl
- Portfel społeczności użytkowników StockWatch.pl
- Lista planowanych i przeprowadzonych czatów z przedstawicielami firm
- Portfele inwestorów (np. TFI, OFE, Skarb Państwa)
- Notowania GPW
