Getin Noble Bank znika z rynku
Getin Noble Bank jest kolejnym bankiem, wobec którego zastosowano bezlitosny dla akcjonariuszy i obligatariuszy mechanizm przymusowej restrukturyzacji. W obu wypadkach przepisy przewidują natychmiastowe umorzenie papierów wartościowych (ich posiadacze nie mają możliwości odliczenia straty). Umorzenie objęło 16 serii obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej ponad 680 mln zł.
– W ramach prowadzonej przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku SA nastąpi przeniesienie działalności GNB do nowo utworzonego, odpowiednio skapitalizowanego, bezpiecznego banku należącego do Systemu Ochrony Banków Komercyjnych (SOBK) oraz do BFG. Transakcja ta ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów i zachowanie ciągłości obsługi klientów. Stanowi rozwiązanie pozwalające uniknąć negatywnych skutków upadłości GNB, która w przypadku niewdrożenia przymusowej restrukturyzacji byłaby nieunikniona i którą odczuliby klienci tego banku, a także cały sektor bankowy w Polsce – czytamy w komunikacie.
Przymusowa restrukturyzacja banku (tzw. resolution) swoje korzenie ma w prawie unijnym. Twórcom mechanizmu przyświecały dwa główne cele: przeprowadzenie kontrolowanego bankructwa banku i przerzucenie kosztów z tym związanych na akcjonariuszy, obligatariuszy i największych klientów. W ten sposób chciano zerwać z mitem „Too Big to Fail” i ratowania banku za wszelką cenę, a na dodatek na koszt podatnika. Do polskiego prawa resolution wprowadzono w 2016 r. wraz z nową ustawą o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Regulacje przyznały funduszowi szereg kompetencji do działania w sytuacji zagrożenia banku upadłością.
– Z perspektywy Urzędu KNF na szczególne uznanie z punktu widzenia poczucia odpowiedzialności za utrzymanie bezpieczeństwa i stabilności polskiego sektora bankowego zasługuje zaangażowanie w proces przymusowej restrukturyzacji GNB największych banków krajowych tworzących System Ochrony Banków Komercyjnych (SOBK). System ten tworzą: ING Bank Śląski SA, Alior Bank SA, Bank Millennium SA, Bank Polska Kasa Opieki SA, BNP Paribas Bank Polska SA, mBank SA, Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA oraz Santander Bank Polska SA – czytamy w komunikacie KNF.
Zgodnie z mechanizmem resolution, w najbliższych godzinach nastąpi podział banku na część „zdrową” i tę „do likwidacji”. W tej pierwszej znajdzie się majątek, czyli depozyty klientów, umowy kredytowe oraz pracownicy, które przeniesiono do banku pomostowego BFG (dzięki temu klienci będą mogli wypłacić depozyty). Natomiast do tej drugiej części trafią wszystkie udziały akcjonariuszy, depozyty dużych firm oraz wierzytelności z tytułu obligacji podporządkowanych. Zgodnie z zasadą, że straty w pierwszej kolejności ponoszą akcjonariusze i wierzyciele, akcje i obligacje zostaną umorzone.
Harmonogram działań związanych z resolution GNB
| 30 września 2022 r. (piątek) | wszczęcie przymusowej restrukturyzacji – obsługa klientów bez zmian. Działają karty, bankomaty, bankowość elektroniczna, mobilna i placówki Getin Noble Banku |
| 1-2 października 2022 r. (sobota, niedziela) | klienci obsługiwani bez zmian, działają karty, bankomaty, bankowość elektroniczna, mobilna oraz te placówki, które są otwarte w weekendy |
| 3 października 2022 r. (poniedziałek) | SOBK obejmuje 49 proc. akcji utworzonego przez Fundusz Banku BFG SA, pozostałe 51 proc. ma BFG |
| 3 października 2022 r. | przeniesienie działalności (z wyłączeniami) Getin Noble Banku – obsługa klientów bez zmian, klienci Getin Noble Banku z kredytami walutowymi są obsługiwani przez Bank BFG SA |
O możliwości wprowadzenia resolution w Getin Noble Banku spekulowano od dawna, z uwagi na trudną sytuację ekonomiczno-finansową i problemy z dokapitalizowaniem. W 2021 r. strata netto banku kontrolowanego przez Leszka Czarneckiego przekroczyła 1 mld zł, a ustawowe współczynniki kapitałowe nie odpowiadały minimalnym wymogom regulacyjnym: TCR na koniec 2021 r. wynosił 3,2 proc., wobec wymaganego poziomu 8 proc., a współczynnik Tier 1 pozostawał na poziomie 2,3 proc., wobec wymaganego poziomu 6 proc. Mimo wykazanego przez bank na koniec I kwartału 2022 r. zysku w wysokości 18,55 mln zł, współczynniki kapitałowe uległy dalszemu obniżeniu i wynosiły TCR – 0,9 proc., Tier 1 – 0,1 proc.
– Getin Noble Bank, na skutek agresywnego modelu biznesowego realizowanego przez wiele lat bez dostarczenia ze strony podmiotu dominującego odpowiedniego wsparcia kapitałowego, znalazł się w bardzo złej sytuacji ekonomiczno-finansowej i był zagrożony upadłością, a dostępne działania nadzorcze Komisji Nadzoru Finansowego oraz działania samego Banku nie pozwalały na usunięcie tego zagrożenia we właściwym czasie. Komisja oraz Urząd KNF od dłuższego czasu prowadziły intensywne działania nadzorcze mające na celu pełne i szczegółowe wyeksplorowanie wszystkich możliwych ścieżek mogących doprowadzić do poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej GNB. Kluczowe z punktu widzenia uzupełnienia głębokich niedoborów kapitałowych tego banku i podniesienia jego wskaźników wypłacalności do odpowiednich poziomów regulacyjnych wymaganych przez prawo (zarówno krajowe, jak i unijne) i zabezpieczających ponoszone ryzyko, było dokapitalizowanie banku przez jego wiodącego akcjonariusza – pana Leszka Czarneckiego, który jednak takiego dokapitalizowania odmówił. Pan Leszek Czarnecki był zobowiązany do takiego dokapitalizowania w ramach złożonego przez niego w 2011 roku wobec KNF stosownego zobowiązania inwestorskiego, z którego się jednak nie wywiązał. W dniu 28 września 2022 r. KNF nałożyła na pana Leszka Czarneckiego karę pieniężną w wysokości 20 mln złotych za niedochowanie przez Leszka Czarneckiego zobowiązania inwestorskiego – tłumaczy KNF.
Z oszacowania przygotowanego przez Deloitte Advisory wynika, że Getin Noble Bank miał ujemne kapitały własne na poziomie -3,6 mld zł, co oznacza, że aktywa nie wystarczały na pokrycie zobowiązań. Według wyliczeń BFG, łączna kwota przeznaczona na ustabilizowanie sytuacji i pokrycie strat GNB banku to 10,34 mld zł, w tym 6,87 mld pochodzi ze środków BFG, a 3,47 mld ze środków Systemu Ochrony Banków Komercyjnych.
