„Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów” Charlesa Mackaya (Fot. maklerska.pl)
„Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów” to klasyka literatury poświęconej zjawiskom masowym i ekonomicznym. Charles Mackay, pisząc tę książkę w XIX wieku, trafnie opisał mechanizmy rządzące ludzkim zachowaniem, które pozostają aktualne do dziś, zwłaszcza w kontekście inwestycji. Jego prace są nie tylko pouczające, ale również zabawne, pełne anegdot, które ożywiają opisane zjawiska. Znany większości inwestorów John Templeton uznaje ją wręcz za najważniejszy poradnik inwestora. Książka przywoływana jest przez komentatorów i analityków finansowych przy każdym większym zawirowaniu finansowym.
Mackay analizuje, jak emocje potrafią przejąć kontrolę nad jednostkami i tłumami. Opisuje słynny przypadek bańki tulipanowej, gdzie ludzie inwestowali ogromne sumy w cebulki tulipanów, myśląc, że ich wartość nigdy nie spadnie. Zaskakujący jest sposób, w jaki autor łączy tę historię z nowoczesnymi zjawiskami, pokazując, że ludzie nadal dają się wciągać w podobne pułapki.
W książce Mackay zwraca uwagę na mechanizmy, które sprawiają, że ludzie często podejmują decyzje w sposób irracjonalny. Przytacza historię o ludziach, którzy w pogoni za chwilowym sukcesem finansowym, podejmowali decyzje, które były absolutnie sprzeczne z rozsądkiem. To nie tylko nauczka, ale także ostrzeżenie dla inwestorów, by nie ulegać presji grupy. Szaleństwo tłumu nie musi być dobrym drogowskazem.
Autor zauważa, jak silny wpływ na decyzje inwestycyjne mają plotki i doniesienia medialne. Ten czynnik w dzisiejszym świecie social mediów oraz globalnym przepływie informacji jest jeszcze ważniejszy niż wcześniej. W jednym z rozdziałów opisuje, jak niewielka informacja o zmianie wartości akcji prowadziła do masowych zakupów i sprzedaży, co w konsekwencji powodowało poważne wahania na rynku. To świetne przypomnienie, że nie wszystko, co się mówi, jest prawdą. Mackay poświęca też uwagę psychologicznym aspektom inwestowania. Wskazuje, że wiele decyzji jest podejmowanych w oparciu o emocje, a nie twarde dane.
Książka składa się z 4 rozdziałów i liczy sobie 140 stron w formacie niepełnego A5. Innymi słowy nie jest to pozycja rozwlekła, którą będziemy czytać tygodniami. Spokojnie powinniśmy sobie z tym zadaniem poradzić przez weekend, choć często pewno fragmenty warto przeczytać dwu czy nawet trzy krotnie. Zwracam uwagę na jej objętość, ponieważ niektórzy mogą być tym rozczarowani, szczególnie jeśli zechcą przeliczać cenę książki na 1 stronę zawartości.
W mojej ocenie „Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów” to lektura obowiązkowa („must have”) dla każdego inwestora, który pragnie zrozumieć, jak psychologia i emocje wpływają na rynki. Mackay dostarcza cennych spostrzeżeń na temat zjawisk masowych, które są nie tylko fascynujące, ale również pouczające. Książka ta, mimo że powstała przed 180 laty, nie straciła na aktualności, a jej przesłania są wciąż istotne w obliczu współczesnych kryzysów finansowych. Jeśli ktoś myśli, że unika ryzykownych inwestycji, powinien przeczytać tę książkę, by zrozumieć, jak łatwo wpaść w pułapkę złudzeń i szaleństwa tłumu.
