Z danych publikowanych przez GPW i sprawozdań towarzystw funduszy emerytalnych wynika, że Otwarte Fundusze Emerytalne, pomimo mechanizmu tzw. suwaka i przesunięcia części inwestycji poza krajowy rynek, cały czas pozostają ważnym graczem na GPW. Obecnie ich udział w giełdowej kapitalizacji wynosi 10,5 proc., czyli 116 mld zł. Wartość aktywów pod zarządzaniem, ustawowe ograniczenia i potrzeba zachowania elastyczności sprawiają, że w portfelach dominują duże, płynne walory z indeksu WIG20, a dywersyfikacja często przekracza 100 podmiotów i więcej. O ile praktycznie każde OFE ma przedstawicieli sektora bankowego czy energetycznego, to już ich podejście do innych branż i mniejszych spółek istotnie je różni.
OFE w poszukiwaniu spółek technologicznych muszą wyjść poza WIG20
Ze względu na wielkość, wszystkie OFE w Polsce posiadają akcje Asseco Poland. W portfelach często spotykane są także walory Cyfrowego Polsatu, Comarchu czy Netii. W naszym opracowaniu skupiliśmy się na mniejszych, bardziej ryzykownych spółkach technologicznych, które w przyszłości mogą przynieść wysokie stopy zwrotu. Do grona rozpatrywanych walorów zakwalifikowaliśmy 22 podmioty między innymi z branży gier komputerowych, biotechnologii oraz szeroko rozumianego sektora medycznego.
Spółka | Udział OFE nieujawnionych | Udział OFE w akcjonariacie | Kapitalizacja |
11 bit studios | 2,2 proc. | 2,2 proc. | 362,5 mln zł |
AAT Holding | 20,5 proc. | 8,6 proc. | 144 mln zł |
Adiuvo Investment | 9 proc. | 3,1 proc. | 271,4 mln zł |
Artifex Mundi | 11,5 proc. | 11,5 proc. | 220,3 mln zł |
Biomed-Lublin | 3,8 proc. | 3,8 proc. | 45,6 mln zł |
Braster | 5 proc. | 5 proc. | 91 mln zł |
CD Projekt | 21,6 proc. | 16 proc. | 6.660 mln zł |
Celon Pharma | 14,9 proc. | 14,9 proc. | 1.370 mln zł |
CI Games | 9,1 proc. | 6,7 proc. | 432,4 mln zł |
PZ Cormay | 16,4 proc. | 8,7 proc. | 156,7 mln zł |
Eko Export | 11,4 proc. | 0 proc. | 171,7 mln zł |
Livechat Software | 13,1 proc. | 5,4 proc. | 1.280 mln zł |
Mabion | 10,4 proc. | 1,1 proc. | 988,8 mln zł |
Master Pharm | 10,4 proc. | 10,4 proc. | 133,7 mln zł |
Medicalgorithmics | 20,5 proc. | 10,3 proc. | 1.200 mln zł |
PlayWay | 6,1 proc. | 6,1 proc. | 320,7 mln zł |
Polski Bank Komórek Macierzystych | 3,8 proc. | 3,8 proc. | 274,6 mln zł |
Selvita | 8,1 proc. | 1,3 proc. | 462,5 mln zł |
Synektik | 11,5 proc. | 9,6 proc. | 144,8 mln zł |
VIGO System | 8,4 proc. | 8,4 proc. | 195,3 mln zł |
Vivid Games | 5,2 proc. | 5,2 proc. | 132 mln zł |
Voxel | 6,5 proc. | 0 proc. | 197,2 mln zł |
Stan na koniec grudnia 2016 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie rocznych struktur aktywów OFE
Największą ekspozycję w swoim portfelu na wyżej wymienione spółki posiada Nordea OFE – 4,24 proc. (237 mln zł). Na drugim miejscu jest Metlife OFE z procentowym udziałem na poziomie nieco ponad 3,6 proc. (334 mln zł), a na trzecim Generali OFE z udziałem 3,42 proc. (192,6 mln zł). Pod względem wartości nominalnej największe zaangażowane posiada Nationale-Nederlanden OFE – ponad 520 mln zł. Jednak ze względu na grubość portfela, udział wybranych przez nas spółek stanowi jedynie 1,8 proc., co daje dopiero piąte miejsce w zestawieniu. Ryzyka nowych technologii unikają zarządzający portfelem w AXA OFE i Allianz Polska OFE, gdzie wybrane spółki stanowiły tylko 0,37 proc. i 0,49 proc. zainwestowanych kwot w polskie akcje.

Kliknij, aby powiększyć.
Udział spółek technologicznych w akcyjnych, polskich aktywach OFE (Źródło: Opracowanie własne)
Najwięcej podmiotów z wyselekcjonowanego zbioru posiadał na koniec roku Nationale-Nederlanden OFE, co do pewnego stopnia uzasadnione jest największą wartością aktywów pod zarządzaniem – ponad 29 mld zł. W portfelach Nordea OFE i Pekao OFE pojawiła się połowa z wybranych spółek.
Wiedźmin walczy w pierwszej linii o emerytury Polaków
Największym wzięciem wśród OFE cieszą się akcje CD Projektu. Aż 10 na 12 towarzystw miało je na koniec roku w portfelach, choć próg 5 proc. w kapitale zakładowym przekroczyła tylko Aviva OFE. W sumie OFE w sowich portfelach posiadają akcje CD Projektu warte miliard złotych (21 proc.), z czego aż 800 mln zł (16 proc.) pozostaje pod progiem. Do ulubieńców funduszy należy też Medicalgorythmics, które znalazło się w dziewięciu portfelach. W tym wypadku całkowity udział OFE w akcjonariacie wynosi aż 26,5 proc. (294 mln zł), ale próg przekroczyły jedynie dwa podmioty (Nationale-Nederlanden i Nordea OFE). Trójkę faworytów zamyka LiveChat Software, który widniał w siedmiu portfelach z całkowitym udziałem OFE na poziomie 13,1 proc. (168 mln zł).
Największy udział nieujawnionych OFE (poniżej progu 5 proc.) w akcjonariacie posiada CD Projekt (16 proc.), a tuż za nim znajduje się niedawny debiutant, Celon Pharma. W oficjalnym akcjonariacie jest tylko Maciej Wieczorek z pakietem 66 proc., natomiast na koniec roku rzeczywisty free float był mniejszy o 14,9 proc. W okolicy 10 proc. akcji pod progiem mamy jeszcze w przypadku Master Pharm, Medicalgorythmics i Synektika.
OFE ostrożnie wybierają spółki technologiczne
Teoretycznie OFE miały być źródłem kapitału dla polskich spółek i rozwoju gospodarki. O ile akcje Celon Pharmy zostały przez towarzystwa wzięte szturmem, to warto także zauważyć, że w przypadku IPO Artfexu i Playwaya wzięły udział tylko dwa fundusze: Nationale-Nederlanden i Pekao OFE. Podobnie tylko 2 podmioty zdecydowały się na akcje Master Pharm, czy Polskiego Banku Komórek Macierzystych. Jak się okazuje większość w tym wypadku miała rację, ponieważ obecnie ich akcje są na sporych minusach. Wyjątkiem jest PBKM z 23-proc. wzrostem od debiutu. Na walory spółki wyspecjalizowanej w przechowywaniu komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej postawiły Nordea OFE i Pekao OFE.