Przebadaliśmy raporty finansowe 340 emitentów, którzy są notowani od ponad roku na głównym rynku, biorąc pod uwagę firmy, które opublikowały sprawozdanie półroczne najpóźniej 31 sierpnia. W tej analizie nie uwzględnialiśmy banków i inne firm z branży finansowej, tj. ubezpieczalni, funduszy i domów maklerskich, gdyż w takich firmach gotówka pracuje zupełnie inaczej niż w przedsiębiorstwach produkcyjnych, usługowych czy handlowych stanowiących trzon gospodarki. Przeanalizowaliśmy sprawozdania skonsolidowane pod kątem pozycji Środki pieniężne i ekwiwalenty. Równocześnie przyjęliśmy założenie, że nawet jeżeli spółka lokuje gotówkę w krótkoterminowe inwestycje, nie bierzemy ich pod uwagę, gdyż nie ma jak sprawdzić ich rzeczywistej wyceny i odzyskiwalności w razie potrzeby.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że łączny poziom gotówki w badanych spółkach giełdowych wzrósł z kwartału na kwartał z 49,2 mld do 53,2 mld zł. Nie przeszkodziła nawet wypłata w tym okresie aż 3,4 mld zł na dywidendy. Oznacza to iż giełdowe spółki z jednej strony generują gotówkę, ale przestały ją reinwestować, tylko akumulują bądź zwracają akcjonariuszom. Potwierdzeniem tej tezy jest spadek wartości aktywów trwałych w analizowanej grupie z 473,3 mld do 470,1 mld zł. Tymczasem rok wcześniej stan gotówki w tej samej grupie spółek na koniec czerwca wynosił 48,8 mld zł, a wypłacono tylko 1,7 mld zł dywidend, zaś wartość aktywów trwałych wynosiła 429 mld zł.
Ranking najbogatszych warszawskiego parkietu skupia w zasadzie samych gigantów przemysłowych. Pierwsza dziesiątka odpowiada za 37,2 mld zł zgromadzonej gotówki, czyli 70 proc. zasobów całej grupy. W niej są trzy podmioty zagraniczne notowane na GPW, ale co ciekawe, po raz pierwszy liderem nie jest KGHM. Na szczyt wdrapała się PGE z poziomem gotówki przekraczającym 8 mld zł. W oczy rzuca się także znacząca nadpłynność: PGE, KGHM, JSW i ENEA. Wszystkie mają dług netto ujemny, co oznacza nadwyżkę gotówki nad zadłużeniem odsetkowym. Z pozostałych spółek najbardziej zadłużone kwotowo są CEZ i MOL, ale ich wskaźniki Dług netto/EBITDA pozostają w bezpiecznej wysokości. Odrobinę wysoki poziom ma PGNiG. W zestawieniu jest też tylko jedna nierentowna spółka, to deweloper GTC, który wykazał w ostatnim czasie spore straty.
>> Szukasz mocnych, rentownych i stabilnych spółek na GPW? >> Zobacz co pokazuje nasz Skaner fundamentalny, uwzględniający najnowsze wyniki finansowe.
Podążając tropem nadpłynności, sprawdziliśmy jakie spółki nie tylko mają gotówkę, ale mogłyby w każdej chwili spłacić swoje zobowiązania, a w kasie nadal zostałyby im pieniądze. Takich spółek jest aż 86, a kwota nadwyżki to łącznie 17,8 mld zł. Około 85 proc. tej wartości gromadzi pierwsze pięć spółek i w dużej mierze pokrywa się z zestawieniem gotówki w wartościach bezwzględnych. Gdy rozszerzymy ten ranking do dwudziestu pozycji okazuje się, że goszczą w nim nie tylko blue chipy, ale są też mniejsze spółki. 20 nadpłynnych ma łącznie 17,3 mld zł.
Na uwagę zasługują szczególnie te spółki, dla których gotówka jest znaczną częścią aktywów. Tak jest w wypadku NFI Octava, ale duży udział mają także Emperia czy Olympic. Dla akcjonariuszy jest to sytuacja bezpieczna, ale z drugiej strony gotówka leżąca odłogiem nie pracuje. Dobre na przeczekanie kryzysu, można też liczyć na nieduże odsetki od lokat, ale w dłuższym terminie taki stan nie tworzy wartości dla akcjonariuszy. Poza tym może się pojawiać zbyt duża presja na zarząd aby wydać gotówkę może rodzić ryzyko nietrafionych projektów.
Okazuje się także, że sporymi zasobami gotówki mogą pochwalić się niektórzy przedstawiciele sektora budowlanego, który w obliczu nierentownych kontraktów znalazł się nad przepaścią. Wrażenie robić stan gotówki netto Budimeksu, który na koniec czerwca wynosił blisko 336 mln zł. Drugim liczącym się w tej klasyfikacji przedstawicielem jest Elektrobudowa (34 mln zł). Swoją reprezentację ma także branża IT. Znalazły się w niej trzy spółki z grupy Asseco, jest też Comarch. Dzięki posiadanej gotówce znaczącą poduszkę bezpieczeństwa mają też niektóre spółki produkcyjne. Tu sporymi zasobami mogą pochwalić się Azoty Tarnów, Dębica oraz Stalprodukt.
>> Po wynikach wyłoniliśmy spółki o najszybciej rosnących zyskach netto. >> Zobacz: 15 liderów w najlepszych sektorach.
Jednak okazuje się, że nawet mocne zasoby gotówkowe nie są w stanie uchronić spółek przed przeceną w czasach kryzysu. Doskonale pokazuje to średnioterminowa stopa zwrotu naszej najbogatszej dwudziestki. Statystyka 12-miesięczna pokazuje, że akcje jedynie sześciu spółek dały zarobić, co przy 10-proc. wzroście WIG jest kiepskim osiągnięciem. Najmocniej zyskały akcje Azotów Tarnów (76 proc.), a więc spółki z sektora chemicznego, który pozytywnie na tle reszty wyróżnia się wynikami. Do tego popularności akcjom Azotów dodała rozgrywka o wpływy w spółce między Skarbem Państwa a rosyjskim Akronem. Wyróżnia się także Comarch (+40 proc.). Niedawno analitycy Erste wydali rekomendację kupuj dla Comarchu, ustalając cenę docelową jego akcji na poziomie 92,1 zł. Analitycy zwrócili uwagę, że Comarch wykazuje stabilny wzrost w kraju jak i za granicą, za wyjątkiem działalności w Niemczech. Spółka zwiększa obecność poza Polską, a kontrakty zagraniczne były motorem jej wzrostu w II kwartale 2012 r. Reszta spółek, których kursy były na plusie zanotowała już dużo niższą zwyżkę. Były to jeszcze: Enaea, Orbis, Silvano oraz Asseco Central Europe .
Przeceną w naszym doborowym gronie raziły natomiast spółki budowlane. Dostało się nawet Budimeksowi, który zapłacił cenę za nietrafioną inwestycję w Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury. Pod koniec sierpnia PNI złożyło w warszawskim sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości układowej. Nie można więc powiedzieć, że jest bezpośrednie przełożenie zasobów gotówki na stabilność kursów.
